woensdag 5 december 2018

De Sint komt langs


Aan de medewerkers van bibliotheek Kennemerwaard

In deze koude tijd van het jaar galoppeert de Sint met zijn paard over de daken
Als hij dreigt uit te glijden hoor je de pieten verschrikte kreten slaken
De Sint heeft echter veel vertrouwen in Amerigo’s tred en houvast
Iets wat in zo’n jarenlange samenwerking tussen Sint en zijn viervoeter past
En mocht het edele dier zich toch eens verstappen en uitglijden
Dan zegt Sint dat je fouten nooit helemaal kunt vermijden
Hij spoort zijn paard en ook zijn Pieten aan om nieuwe wegen te bewandelen
En naar bevind van zaken op eigen wijsheid en instinct te handelen
Daar ziet de Sint wel een mooi parallel met de gang van zaken binnen Kennemerwaard
Waar de roe, het schandblok, de zweep en het cachot al jaren worden gespaard
Oude dienstverlening vernieuwen en verbeteren is het devies
En weet je het als medewerker even niet dan is er altijd collegiaal advies
Met elkaar bouwen de collega’s aan mooi en  succesvol bibliotheekwerk
Om dat te ondersteunen maken Sint en Piet zich graag sterk
Dus belonen ze jullie aller inzet graag met een klein present
Want voor jullie harde werken mag je best een beetje worden verwend.


Groet van Sint en Piet


dinsdag 13 november 2018

Die pet past ons allemaal

U kent hem vast nog wel, die slogan van de politie waarin werd opgeroepen om als waakzame burger de politie te helpen. Nu kreeg ik deze week een leuk bericht van twee van onze medewerkers: S. en J. Beide collega's zijn gevraagd of bibliotheek Kennemerwaard samenwerkingspartner wil worden van de politie op het gebied van preventie-activiteiten. Dit alles naar aanleiding van een bijeenkomst met lokale ondernemers, waarbij ook de politie aanwezig was, en het feit dat de politie een bijdrage gaat leveren met hun cybercrime team aan de Week van de Mediawijsheid.  En laten wij daar nou net goede programma's voor hebben om veilig te kunnen internetten, veilig gebruik van social media voor/door jongeren en een ouderavond over dit onderwerp.

Ik vind het geweldig dat het ons stap voor stap lukt om het beeld dat de bibliotheek alleen voor boeken is om te buigen. Ja, die hebben we ook, en dat blijft ook wel zo. En we doen inmiddels (zoals veel andere bibliotheken) zoveel meer. We organiseren filmfestivals, voorleesochtenden, culturele ochtenden voor en door senioren, lezingen over actuele thema's, coderdojo, internetcursussen zoals Klik&Tik en Digisterker, trainingen voor taalmaatjes, taalcafés, taal- en participatiestimuleringsactiviteiten zoals ' Kijken naar kunst' en nog veel meer. Dat alles doen we bijna altijd samen met andere partijen.


Belangrijke element in ons aanbod van digitale cursussen is onder andere het veilig internetten en gebruik van social media. We hebben een prachtig programma ' Veilig Puberen' dat we inmiddels in Heerhugowaard en Bergen op een flink aantal basis- en voortgezet onderwijsscholen jaar op jaar uitvoeren. We hebben programma's waarbij we jongeren kritisch na laten denken over 'fake news'. En volwassenen geven we dus ook les in het veilig omgaan met internet. Mooi dat de politie met ons wil samenwerken, daar is het 's' woord weer ;-) Die pet past bibliotheek Kennemerwaard zeker!

woensdag 15 augustus 2018

Multitouchtafel als extra 'display'

In een aantal van onze vestigingen, onder andere Heerhugowaard, De Mare, Bergen en Alkmaar Centrum hebben we een multitouch-tafel staan. Mooie grote schermen waarop je telkens nieuwe presentaties kunt zetten. Nu is het gevaar van zo'n tafel dat er in het begin een paar presentaties op gezet worden, en dat het daarna vervalt tot een statisch geheel. Geen vernieuwing. En dat is nou net niet de bedoeling!

Nu wordt op onze multitouch-tafels regelmatig iets nieuws gezet, vaak een presentatie die aansluit bij een activiteit. Zo hadden we in Heerhugowaard al een presentatie over trouwen door de jaren heen, waarbij bezoekers van de bibliotheek werd gevraagd om oude trouwfoto's aan te leveren voor digitalisering. Dat leverde een leuk beeld van ca. 80 jaar trouwhistorie op. Licht stijvige foto's van voor en net na de tweede wereldoorlog, hippietrouwfoto's uit de zestiger jaren en glamourfoto's met 'groot' haar uit de jaren tachtig. En trouwfoto's van nu in allerlei stijlen. Leuk, zo'n verhaal over een groeiende gemeenschap aan de hand van foto's. Mooi ook om te zien dat mensen met elkaar aan de praat raakten bij de presentatie over hun verleden, herinneringen aan hun bruiloft.... communityvorming avant la lettre.

Er zijn nog meer presentaties gemaakt, zoals over tekeningen van kinderen uit de concentratiekampen in de tweede wereldoorlog samen met tekeningen van vluchtelingenkinderen nu, naar aanleiding van een boek en lezing, een presentatie over Joost Zwagerman toen een herdenkteken aan hem werd onthuld.... het zijn zo maar wat voorbeelden. Onze medewerkers Caroline, Amanda en Edith gebruiken de multitouch-tafel echt als een extra display om aan te sluiten bij actuele onderwerpen of om iets extra uit te lichten dat anders onderbelicht zou blijven.

Vorige week schoot Caroline mij aan, één van onze medewerkers die presentaties maakt. Ze was trots op de nieuwste aanwinst op de tafel. Een presentatie van tekeningen van Eric Coolen. Een striptekenaar uit Haarlem die bezig is met een boek over 500 jaar Grote Kerk. Caroline maakte een prachtig overzicht van zijn werk. Dus wie binnenkort een keer in onze vestiging in Alkmaar Centrum is, en benieuwd naar het werk van Eric Coolen...... werp een blik op de multitouch-tafel op het werk van deze kunstenaar.... en het werk van onze Caroline natuurlijk ;-)

maandag 6 augustus 2018

Compliment van een collega voor een collega

Ik schrijf in dit blog met regelmaat over onze medewerkers, over wat ze doen, en welk effect dat heeft. Vaak gaat het over werk op scholen, voor kwetsbare groepen, inburgeraars of laaggeletterden. Het 'gewone' bibliotheekwerk komt minder vaak voorbij. Dan zou je bijna denken dat daar niks bijzonders gebeurt, dat medewerkers daar op de automatische piloot hun werk doen. Niets is natuurlijk minder waar!  

Die collega's helpen elke dag via rechtstreekse raad en daad bezoekers van de bibliotheek aan een goed boek of een antwoord op een vraag naar informatie. Ze zorgen er voor dat er interessante displays liggen rondom een thema. En bedenk maar een leuk thema iedere keer, als je iets buiten de paden van de displaykalender wilt doen. Daarvoor heb je vakkennis nodig, weten wat er in de collectie zit, en gevoel voor wat er speelt onder je publiek. Gelukkig hebben we zulke medewerkers, die vaak hun werk ook 'heel normaal' vinden, daar heel bescheiden over zijn en er heel veel plezier aan beleven.

Dan is het mooi dat klanten er gebruik van maken, en erover in gesprek raken met een collega. En dan ben ik blij dat die collega, dank je wel Esther Valent,  tweet over de mooie display die Marja Scheltis had gemaakt: "Stond net een praatje te maken met een mevrouw bij de display met jonge Nederlandse schrijvers. Ik raadde haar Hagar Peeters aan. Hanna Bervoets lag er ook. Daar had ze alles al van gelezen, want ze was haar juf in groep 3 :-)." Heb ik weer een blog ;-)

(NB: wij hanteren de retaildisplaykalender (wat een woord overigens ;-) voor de onderwerpen op de displays, om het voor medewerkers makkelijk te maken te displayen. Daarnaast is er in iedere vestiging ruimte om één of twee displays anders in te richten, dat mag... hoeft niet)

donderdag 2 augustus 2018

Over effectmeting gesproken

Als bibliotheken doen we heel erg ons best om duidelijk te maken welke (maatschappelijke) effecten ons werk hebben. We houden heel veel bij aan resultaten, kwantitatief en kwalitatief. We meten wat af met elkaar. En dat is over het algemeen goed, want we moeten in staat zijn uit te leggen waaraan wij het ons toevertrouwde publieke geld besteden, en wat of wie er mee bereiken.

Zelf ben ik ook voorstander van het zogenaamde 'storytelling'. Met een ware gebeurtenis maak je de cijfers levend, en vertel je wat iets wat de bibliotheek heeft gedaan voor een persoon of een instelling heeft betekend. Ik deel graag met jullie het volgende voorbeeld dat ik kreeg toegestuurd van Rita Smedinga, één van onze accountmanagers voor het onderwijs.

"Trots en blij
Aan het einde van het schooljaar zijn er veel evaluatiegesprekken op de scholen. Hoe is het afgelopen schooljaar gegaan en op welke manier gaan we het nieuwe schooljaar met elkaar samenwerken? Deze gesprekken zijn heerlijk om te doen. Waarom? Onze de Bibliotheek op school(dBoS) consulenten maken op de scholen het verschil. Door de LeesMonitor zien we een stijging in het lees- en medianiveau. dBos  consulenten hebben eigen inbreng, geven ondersteuning aan de ouders en de teams en brengen de leerlingen veel plezier op het gebied van lezen en media-educatie. Maar steeds vaker ook op het gebied van duurzaamheid, programmeren, filosoferen: de 21ste -eeuwse vaardigheden die kinderen nodig hebben om zich in onze maatschappij te kunnen redden. 

Maar zoals het gesprek op de Spinaker (openbare school voor voortgezet speciaal onderwijs) ging, dat was echt ongelofelijk. De docenten vroegen eerst aan Leonie Befort hoe ze het afgelopen schooljaar zelf had ervaren. Het eerlijke antwoord was: eerst positief, daarna heel moeilijk en nu gaat het goed. Leonie heeft veel steun ervaren van de docenten tijdens dit lastige proces.  Ze begrepen dan ook heel goed hoe dit voor haar is geweest. ( Ter verduidelijking: In Heerhugowaard voeren we op alle bovenbouw van het basisonderwijs en op alle onderbouw van het voortgezet onderwijs al een aantal jaren een programma uit dat leerlingen (en hun ouders) weerbaar maakt op het gebied van digitaal of cyberpesten, sexting en grooming.)
CC0 Creative Commons, Pixabay 

Daarna kwam er een WMP-rapport op tafel en wat blijkt: het afgelopen schooljaar is het digitaal pesten enorm afgenomen! 85% van de leerlingen hebben een 4 (hoogste score) gescoord, daar waar het in de jaren ervoor een 2 was!! Het gestelde doel (digitaal pesten verminderen) is met grote stappen in het afgelopen jaar gehaald!!
School geeft aan dat de meerwaarde van de lessen van de bibliotheek zich hiermee hebben bewezen. 

Want wat zien zij in de praktijk:
-         Jongeren reageren positief op de lessen van Leonie.
-         De boodschap wordt helder gebracht
-         De leerlingen zijn echt geconcentreerd bezig met de opdrachten
-         Ouders komen nog steeds terug op de ouderavond van Leonie die aan de lessen vooraf ging.
-         Het materiaal past prima bij de doelgroep.

Als voorbeeld werd een quote van een leerling genoemd die naaktfoto’s had rondgestuurd waarna er een les van Leonie was gegeven. ‘Ik stuur geen naaktfoto’s meer rond hoor! Volgens juf Leonie ben ik dan strafbaar en daar heb ik echt geen zin in!’.
Een docent van de Spinaker heeft zich ten doel gesteld om binnen de werkgroep van alle VO-scholen binnen de interregio Heerhugowaard elkaar te vinden in het verbinden en in het op elkaar aanpassen van taalgebruik en handelen. Onze consulent trekt daarin samen met haar op en ondersteunt haar.

Preventie, verdieping en verbreding. Daar kunnen wij als Bibliotheek Kennemerwaard trots op  zijn dat we daar aan bijdragen!!"

Zo'n verhaal zegt wat mij betreft veel meer over onze impact dan onze cijfers, al hebben die zeker mee ;-). Van dit verhaal word ik ook trots en blij!


woensdag 1 augustus 2018

Krachten bundelen, goodwill kweken en nieuwe klanten binnenhalen

Een paar weken geleden kreeg ik van onze Joris een mailtje waarin hij de eerste balans opmaakte van onze samenwerking met ' Klim naar de hemel'. Joris werkt naast zijn werk voor bibliotheek Kennemerwaard ook voor de Klim. En doordat hij daar coördinator is, en bij ons met name voor het voortgezet onderwijs programma's in elkaar zet is 1+1 in dit geval al snel 3. Hij vroeg me een tijdje geleden of het oké was dat hij die banen tijdelijk combineerde, en dat hij ook mooie kansen zag voor de bieb. Aangezien hij nog niet aan de maximale arbeidsduur zat (een CAO-ding) en ik dol ben op kansen was ik al snel overtuigd. 

Wat heeft Joris nu gedaan? Binnen de Klim is er een mogelijkheid om een educatief ticket te kopen als je met een schoolklas komt, of een groep waarvoor de Klim een educatief karakter heeft. Joris heeft een educatief programma in elkaar gezet voor het PO en VO, oa met een interactief spel via een app. Hij heeft de contacten die de bibliotheek heeft gebruikt om de instellingen en scholen op de hoogte te brengen van de mogelijkheid om voor een gereduceerd tarief naar boven te klimmen, met een educatief programma erbij.  


Wat heeft het opgeleverd deze bundeling van krachten.....  Een samenvatting: we hebben in een paar weken tijd 543 educatietickets verkocht. Daarmee levert deze dienstverlening geld (én goodwill) op.  Los daarvan hebben we in Voortgezet Onderwijs (zoals ook beoogd) nieuwe contacten én nieuwe opdrachten uit de samenwerking met de Klim kunnen halen, waaronder met het PCC in Bergen en het Dalton uit Alkmaar. Ook het Taalhuis heeft nieuwe projecten kunnen uitdragen via de Klim, zoals Taal in Beweging. Er zijn geweest of gaan groepen naar boven van Westerlicht en Kopzorg, van WNK, Autstekend, taalgroepen van JAR en Vrouwenkracht uit Overdie naast verschillende schoolklassen. Los van financiële meerwaarde halen we dus ook vooral maatschappelijke opbrengst en naamsbekendheid voor Bibliotheek Kennemerwaard binnen.

De Klim gaat door tot halverwege oktober, zo is twee weken geleden naar buiten gebracht. Aan het einde van de zomervakantie kunnen we indien gewenst opnieuw lobbyen voor de educatiebezoeken. Voor het Voortgezet Onderwijs en het Taalhuis is sowieso de wens en ambitie om tot oktober door te gaan, ook de Klim zelf is erg tevreden. Uiteindelijk hebben we voornamelijk educatietickets verkocht aan speciaal onderwijs, maatschappelijke organisaties en voortgezet onderwijs, in plaats van aan de in eerste instantie beoogde basisscholen waarvoor het programma op maat was geschreven. Slechts 4 van de 23 bezoekende scholen en instellingen bleken basisscholen. Die lage inbreng van  de basisscholen komt gedeeltelijk doordat Cito-toetsen aandacht eisten, maar ook door ‘selectieve inzet’. Met een beetje goede briefing kunnen we zodra de scholen weer beginnen nog meer scholen overtuigen om de Klim naar de Hemel te gaan doen. Leuk en leerzaam voor de kinderen, en voor ons en de Klim een mooie samenwerking. 

dinsdag 31 juli 2018

Dichtdruk


Je kunt jaren elkaar af en toe ergens tegen komen, zoals Rolluf van Laar van het Grafisch Atelier Alkmaar en ik dat deden. En dan bij een glaasje wijn filosoferen over een idee om samen een project te doen. Woord en beeld samen voegen…… Lang voegden we geen daad bij die woorden en dat gedeelde beeld. 15 juli was het na een lange aanloop het dan toch zover. Mede door steun van de Gemeente Alkmaar, het Victoriefonds en Schenkeveld advocaten , waarvoor dank,  presenteren vandaag het Grafisch Atelier Alkmaar,  Bibliotheek Kennemerwaard,  in samenwerking met literair platform Reuring de eerste dichtdruk.

Wat is Dichtdruk? Acht dichters en acht grafici uit de regio zijn uitgenodigd om mee te doen met dit bijzondere project. Zij bevinden zich in allerlei stadia van hun kunstenaarschap, ontwikkeling, kunnen en leeftijd. De dichters en grafici zijn aan elkaar gekoppeld, waardoor er acht duo's zijn ontstaan. Twee jaar lang zal ieder kwartaal één duo hun werk presenteren, in de vorm van een gedicht en een prent in een speciale omslag. De duo's bepalen zelf hun thema, bron of onderwerp. Deze uiteindelijk acht uitgaven passen in een speciaal ontworpen portfolio.

Kunstenaars laten ons op een andere manier naar de wereld kijken. Ze zetten ons op het andere been en trekken ons uit onze comfortzone. Ze maken ons onzeker over hoe we dat wat we zien of lezen te duiden, begrijpen we wat zich voor onze ogen ontvouwd?  Wat heeft de kunstenaar bedoeld? Ze leren ons vragen te stellen aan onze waarnemingen, ze maken ons nieuwsgierig. Juist die eigenschap is belangrijk in onze samenleving. Vragen stellen, nieuwsgierig zijn, onzekerheid toelaten. 


Onzekerheid …..  Misschien is dat wel precies wat het scheppingsproces voor een kunstenaar zelf ook is…. Vragen stellen bij hun waarnemingen, onzeker zijn over wat je wilt scheppen… en dan het best mogelijke antwoord vinden in woorden of beeld.  Welke vragen  de beeldend kunstenaar Piet Lont en dichter Joris Miedema zich hebben gesteld bij het maken van hun bijdrage aan Dichtdruk.... ?

Mocht u meer informatie willen over Dichtdruk, klik dan hier. Daar vindt u de namen van de andere kunstenaars, en informatie over hoe u de prenten kunt kopen.

Het gedicht van Joris Miedema:

leeg spiegelbeeld

we stonden levenslang met onze ruggen
tegen elkaar aan
waardoor ik je nooit kon omarmen
tot er een moment kwam
dat we elkaar niet meer in evenwicht
wisten te houden
ik ben met de tijd harder gaan duwen
en jij begon steeds makkelijker te vallen
we vulden de dagen door weer op onze plek
te gaan staan
ik heb geen idee hoeveel
we op elkaar hebben geleken

we hielden onze lege handen op
omdat er een moment moest zijn
dat we iets van elkaar terug zouden krijgen
jij werd steeds kleiner
en ik groter tot je in mijn rug
stilgevallen wind werd vanuit het zuiden
ik keerde me om
en de gravures in je gezicht verraadden
dat je ooit gepeinsd moet hebben
een arm die ik altijd in ons
midden had gehouden
had ik om je heen willen slaan

© Joris Miedema



donderdag 19 juli 2018

Lessen voor een directeur

Ik schreef al eerder over hoe we dingen anders willen doen binnen bibliotheek Kennemerwaard. We willen meer onze professionals aan het roer van de ontwikkelingen zetten. En dat is mooi gezegd, maar hoe doe je dat dan? Als management en als directeur in het bijzonder is er niks zo lekker als koers uitzetten, beslissingen nemen en het voortouw nemen. Maar als je vindt dat je de professionals in je organisatie meer invloed wilt geven op het beleid dan moet je als management iets anders gaan doen. Wat dat dan is zijn we met vallen en opstaan aan het ontdekken met elkaar. We hebben het afgelopen jaar als MT geoefend met op onze handen zitten (dat was al best moeilijk) maar vooral onze mond houden (en dat is pas ECHT moeilijk ;-) en niet onze ideeën over hoe de organisatie zich moet gaan ontwikkelen uit te spreken.

Het begon ergens vorig jaar..... we zagen dat het op plekken in de organisatie begon te schuren. De formatie op een aantal programmalijnen was sterk gegroeid, en de aansturing werd steeds lastiger voor de sectormanager, want teveel medewerkers om voldoende persoonlijke aandacht te kunnen geven. En we lieten het gebeuren.... en deden niets... we lieten de druk oplopen. Totdat er op een gegeven moment zoveel druk in de organisatie kwam dat er klachten kwamen over 'het gebrek aan visie en het ontbreken van keuzes' vanuit het management.

Au! dat doet zeer als je dat te horen krijgt als management. We hebben er natuurlijk over gesproken over hoe we er op zouden reageren. We konden natuurlijk gelijk weer in de oude reflex van oplossingen bedenken schieten. Maar dat wilden we niet. Die groep van medewerkers op de programmalijnen waren meer en meer bovenlokaal gaan werken. Dat was een ontwikkeling waarvan wij als MT dachten dit steeds meer zou moeten gebeuren omdat we de kwaliteiten van onze mensen in meerdere vestigingen zouden willen inzetten. Dus bedachten we dat we heel goed onze mensen om advies zouden kunnen vragen over welke ervaringen ze hadden als bovenlokale teams, welke dingen goed gingen, wat beter kon.

Van dat moment af hebben we het afgelopen jaar in verschillende settings onze medewerkers om advies gevraagd. Met die adviezen zijn wij dan weer verder gegaan als MT. Zo ligt er een globaal plan voor een nieuwe indeling van onze organisatie, liggen er toekomstvisies voor de programma's, wordt er gesproken over welke kwaliteiten we nodig hebben voor de toekomst. En dat wordt grotendeels door onze medewerkers zelf ontwikkeld. Af en toe werd het MT uitgenodigd om bijgepraat te worden, om vanuit onze kennis en ervaring input te leveren.

Afgelopen dinsdag was het team, wat nu na alle voorgaande sessies van het afgelopen jaar, bezig is met de verdere doorontwikkeling naar een raamwerk voor ons nieuwe meerjarenbeleidsplan weer bij elkaar. Het doorontwikkelteam, het DOT. En iedereen mag aansluiten bij het kernteam om mee te denken, mee te praten. En wij als MT waren uitgenodigd om te horen wat de voorlopige oogst is.

Ze hebben gesproken met elkaar over de waarden van de bibliotheek, vanuit hun programmalijnen. En o wat word ik dan blij van wat ik hoor! Voor het programma Participatie en Zelfredzaamheid vinden onze medewerkers compassie voor de ander, de behoefte van de ander, een inclusieve samenleving en dus een inclusieve bibliotheek belangrijk. Voor het programma Leven Lang Leren in combinatie met de klassieke bibliotheek, ter plekke omgedoopt tot Ontwikkeling en Ontplooiing werden waarden als ontmoeting, informeel, netwerken, gelijkwaardigheid, respectvol, gericht op persoonlijke ontwikkeling, het verbinden van collectie aan de activiteiten genoemd. En dan het programma Educatie: iedereen draagt bij vanuit zijn eigen kracht en talent aan het collectief, creativiteit, voor burgers van de toekomst, met een open blik, uitdagen van het onderwijs, met plezier, passie en sprankeling. Gericht op de groepsgerichte dienstverlening in het formele leren.

Tussen neus en lippen door werd er Japans wijsheid gedeeld, de theorie van Wabisabi en  de Afrikaanse filosofie van Ubuntu.  Met daaruit gedestilleerd dat er schoonheid ligt in eenvoud, schoonheid in één ding heel erg goed doen omdat daarmee alles wat imperfect is wegvalt.  Daarn werd het verhaal van de soepsteen verteld. Boodschap daarvan is dat je samen meer kan dan alleen en dat het er om gaat om wat je bijdraagt aan het collectief.  Je bent pas succesvol als ook de groep (of lees hiervoor de samenleving) succesvol is.

Ik ben dinsdag echt onder de indruk geraakt van de kracht en talenten van onze medewerkers. Ik wist natuurlijk dat bibliotheek Kennemerwaard rijk is aan heel gemotiveerde en getalenteerde mensen, het is prachtig om te zien hoe ze elkaar ook weten te inspireren en daarmee ook ons als MT. Het mooist vond ik dat de hele groep zei dat ze vinden dat bibliotheek Kennemerwaard blijvende impact moet willen hebben. Daar is een mooi begin mee gemaakt, ook intern. Dit proces van doorontwikkeling gaat zeker dat bereiken: Blijvende impact!

woensdag 11 juli 2018

Klein beginnen en dan doorbouwen

Ik heb in dit blog al vaker verteld over onze Charlotte. Zij is het levend voorbeeld van iemand die over het algemeen 'stilletjes' haar gang gaat, en ondertussen heel goed bezig is. Ik vertelde eerder over haar project "Lezen in de keuken" dat een stevige olievlek werd in de impact die het had.

Afgelopen seizoen was Charlotte bezig met een groep ouders van een basisschool in Alkmaar, waarvan een aantal ouders met taalachterstand. De groep had al eerder aangegeven dat ze eigenlijk niet zoveel van Alkmaar wisten, en dat ze meer over hun eigen omgeving wilden weten. Zo kwam het idee van "Groeten uit Alkmaar" al pratend tot stand. Samen praten over de stad, over je favoriete plekken, en ervaringen over de stad delen.

Zoals dat hoort ;-) wordt een project geëvalueerd, om te kijken of het project voldoende potentie heeft om door te gaan en of het in dezelfde vorm moet. Dit kreeg het managementteam van Charlotte over de mail (in iets aangepaste vorm):
"Gisteren heb ik met de ouderkamergroep van basisschool Kardinaal de Jong die heeft meegedaan met Groeten uit Alkmaar de pilot geëvalueerd. Daarna heb ik met een medewerker van MEE/ De Wering die begeleidster is van deze groep en van vijf ouderkamers in Overdie) geëvalueerd.
Uitkomst van de evaluaties is het plan om het project in het volgend schooljaar bij de ouderkamer van vier basisscholen te gaan doen. Het project bestaat uit vier bijeenkomsten (2x praten en delen, 1x creatief en 1x wandelen).
Bij de Kardinaal de Jong school komt een vervolgproject."

Vervolgens krijgen we als MT een uitleg hoe het project er uit gaat zien: 

In het project gaat het vooral om ontmoeten en het delen van verhalen (praten , maar ook schilderen) rond het thema: wat betekent Alkmaar voor jou?
Waarschijnlijk gaan we de naam van het project veranderen in Ontdek Alkmaar!, omdat de naam nu de associatie oproept met vakantie, niet met wonen en leven in de stad.
Het project geeft mensen de gelegenheid om deel te nemen aan de stad Alkmaar, om zich Alkmaarder te gaan voelen, want: de stad is van iedereen! In professionele taal: participatie.

De pilot is goed verlopen. Het samenwerken met mijn collega aan wie ik op termijn wellicht ga overdragen is goed bevallen. Vanuit de groep kreeg ik mooie reacties en aanvullingen. Samen met de medewerker van MEE/De Wering hebben we goed gekeken naar hoe het volgens ons nog beter kan werken. 
We gaan wat dingen toevoegen. Een belangrijke toevoeging is het betrekken van deelnemers bij de uitvoering op de verschillende scholen. Er is vanuit de groep schoorvoetend interesse om mee te organiseren.
We gaan vragen of van elke groep die deelgenomen heeft enkele deelnemers aan de volgende groep een korte presentatie willen geven over hun mooie plekken in Alkmaar. Een soort estafette dus. Hiermee kunnen ze andere mensen inspireren om mee te doen (in professionele termen: een stapje verder met participeren).
Het vervolgproject bij de Kardinaal de Jong bestaat uit het samen met de groep organiseren en voorbereiden van een bezoek aan samen gekozen plek in Alkmaar. Dat zou bijvoorbeeld de Hortus kunnen zijn.

Tenslotte willen we proberen deelnemers te stimuleren ook iets te presenteren “buiten de deur” van de ouderkamer, bijvoorbeeld voor de hele school, in het wijkcentrum, bij een NT2 groep, of misschien wel een bijeenkomst van professionals in de wijk. Dat zou ik heel mooi vinden, want zo maak je een ruimere verbinding. Maar het kan alleen als de groep daar iets in ziet.
En dat is niet erg, want het gaat er volgens mij om dat je iets in het leven van iemand kan betekenen. Diegene bepaalt zelf hoe en wat.    

Het was een hele zoektocht. We vinden dat er iets moois uitgekomen is en daar zijn we blij mee!

En laten wij het als managementteam nou roerend mee eens zijn!

zondag 1 juli 2018

10 jaar Kennemerwaard

Vandaag is het 10 jaar geleden dat de Stichting Bibliotheek Kennemerwaard werd opgericht. Dat was toen de 'werkmaatschappij' waarin het voorwerk werd gedaan voor de daadwerkelijke fusie op 1 januari 2009. Het oprichten van de stichting was de start van onze organisatie, en dus een feestje waard, én een speech ;-) Hieronder in grote lijnen wat ik gisteravond heb gezegd tijdens de zomerborrel tegen de collega's.

10 jaar Kennemerwaard. Alsof het gisteren was. Per 1 juli 2008 werd de stichting opgericht. Het bouwen aan de nieuwe organisatie begon, en de veranderingen werden voorbereid. Er kwam een organisatieplan, een formatieplan, een functiehuis, en een plaatsingsprocedure. Alles werd met zorg en overleg gedaan: met het managementteam, met de OR en met de Raad van Toezicht.

1 januari gingen we echt van start. 3 stichtingen gingen op in Kennemerwaard. Het was wennen aan elkaar en de nieuwe organisatie. 25% van alle collega's kregen een nieuwe werkplek en/of een nieuwe functie. Het was vallen en opstaan. met af en toe harde noten te kraken. Er kwam ook best wel kritiek uit de organisatie, waarop het managementteam een antwoord moest geven. Maar... het gevoel van één organisatie zijn werd steeds sterker. Het bleek dat collega's uit één van de andere bibliotheken ook aardige, leuke en bevlogen mensen waren, en dat je er mee kon lachen.

Samen hebben we deze bibliotheek gebouwd tot wat hij nu is. We hebben hoogte- en dieptepunten gekend. We hebben bezuinigingen gehad, waardoor we vestigingen moesten omvormen, en ook zijn er een paar reorganisaties geweest. Gelukkig waren dat er niet veel. en hebben we niet veel collega's hoeven te ontslaan. Maar voor die medewerkers waar het om ging was het ronduit vervelend om hun baan kwijt te raken, en voor het managementteam en mij als directeur zijn dat geen gemakkelijke beslissingen geweest. Veerkracht en innovatief vermogen zijn de sleutelwoorden geweest waarmee we die vraagstukken hebben aangepakt.

Hoogtepunten waren onder andere de nominaties voor beste bibliotheek, maar liefst drie keer zaten we daarbij; één keer genomineerd voor meest duurzame bibliotheek; een internationale prijs voor het jeugdbibliotheekwerk; en één van onze collega's werd genomineerd voor beste bibliothecaris. We ontvingen bezoekers uit binnen- en buitenland: we hebben onszelf op de kaart gezet en dat is een applaus voor onszelf waard.

Als ik vooruit kijk dan gaan we weer een boeiende tijd tegemoet. we zijn met elkaar bezig met het bepalen van ons beleid voor de komende vier jaar. Leidraad daarbij is: op innovatieve wijze activiteiten in samenwerking, samenspraak, samen met de inwoners van onze gemeenten organiseren, om ze de mogelijkheid te bieden zichzelf te ontwikkelen en hun maatschappelijke kansen te vergroten. Ik heb vertrouwen in ons, dat wij de reputatie van innovatieve bibliotheek waar zullen blijven maken.

10 jaar: als kind kom je dan bijna in de puberleeftijd. De leeftijd waarop je je gaat afvragen of wat je ouders zeggen wel klopt, je gaat rebelleren en je afzetten. Een beetje meer activisme zou ons als bibliotheek niet misstaan. Weten waar we voor staan: de vrije toegang tot informatie, voor iedereen. Welke waarden daarbij horen wordt nu besproken in het doorontwikkelteam. Welke waarden we naar elkaar toe hebben als collega's heb ik het graag met jullie over tijdens de koffietafelgesprekken dit najaar. Voor nu: het is feest!

Ik en jij
is veel
is glaasje voller, volst
is schuilen in het holst
is kleuren van de dag
is wimpel en is vlag

jij en ik
is heus geen twee
jij en ik
is meer
is meest
jij en ik
is
feest!

(Mary Heylema)

PROOST!

dinsdag 26 juni 2018

Verdringing of niet?


Het blog van Peter van Nugteren naar aanleiding van de uitzending van Bieb-a-palooza roept om een reactie, want het betreft hier onder andere kritiek op de visie van bibliotheek Kennemerwaard, in de uitzending door Marieke van Hartevelt verwoord. Peter vraagt op Bieb-to-bieb om een bredere discussie in de branche, omdat uit reacties op zijn blog door medewerkers uit de bibliotheek blijkt dat zij zich bedreigd voelen door de inzet van vrijwilligers, dat de waardering voor het vak onvoldoende is, laat staan de waardering voor vrijwilligers. En dat beleidsmakers en bibliotheken een speelbal zijn geworden van de liberale politiek.

Juist…. Er staat nogal wat. Ik kan niet voor andere bibliotheken spreken, alleen voor onze eigen organisatie: bibliotheek Kennemerwaard. Daar werken we met zo’n 130-135 professionals en daarnaast ook nog zo’n 250 vrijwilligers. Onze betaalde krachten hebben we de afgelopen jaren steeds aangemoedigd om zich te ontwikkelen en mee te groeien in de veranderingen die gaande zijn in de bibliotheek en de samenleving. Zo hebben we al jaren (zoals bijna alle bibliotheken in Nederland) zelfbedieningsapparatuur, waardoor onze leners zelf hun boeken e.d. kunnen uitlenen en inleveren. Daardoor zijn er minder medewerkers nodig om dat logistieke proces te begeleiden. De vrijgekomen uren zijn oa ingezet voor uitbreiding openingsuren en voor het organiseren van activiteiten rondom taal- en leesbevordering, bestrijding laaggeletterdheid, lezingen en debatten, digitale vaardigheden etc. Zoals in veel bibliotheken gebeurt.

In de meeste van onze vestigingen worden ook vrijwilligers ingezet om leners te assisteren bij het bedienen van de zelfbedieningsapparatuur mocht een klant er niet uitkomen. Als het te ingewikkeld wordt is er een betaalde kracht die bijspringt. Het werk dat wij aan vrijwilligers bieden heeft ook als doelstelling om mensen (excuus voor het ‘kotswoord’ ) meer te kunnen laten participeren. Hun kansen in de samenleving te vergroten. In sommige gevallen heeft het ook geleid tot een betaalde baan, bij ons of ergens anders. En soms is het vrijwilligerswerk dat men bij ons doet een zinvolle tijdsbesteding, een maatschappelijke betrokkenheid van iemand die al betaald werk heeft. Vrijwilligers hebben we in alle soorten en maten (net als onze medewerkers ;-)

We hebben vrijwilligers voor de taalcafé’s, voor de digitale cursussen, voor de coderdojo’s, als gastheer/vrouw bij lezingen en activiteiten, als organisatoren van activiteiten voor en door ouderen. En in al die gevallen is er ook altijd een medewerker van de bibliotheek die begeleidt, coördineert, stimuleert, organiseert. Onze ondernemingsraad heeft zijn zorgen uitgesproken toen we deze beweging in gingen zetten. “Is dit geen verdringing van werk, en wat nu als iemand niet mee kan in de verandering?” Ik heb hen toen beloofd dat ik mij ‘dood zou knokken’ richting gemeenten om het budget voor personeel overeind te houden. Maar dat ik ook zie dat wat er van de bibliotheek wordt gevraagd andere kwaliteiten vraagt dan nu. Ik denk dat het in de toekomst waarschijnlijk met minder mensen zal moeten die een beter salaris krijgen. 

Die belofte heb ik in een personeelsvergadering ten overstaan van het voltallig personeel herhaald.
Zij mogen mij aan die belofte houden. Ik verwacht er ook iets voor terug. Ik verwacht dat onze medewerkers zich blijven ontwikkelen, en daar bieden wij ook de mogelijkheden voor. Binnen onze organisatie is veel ruimte om je bij te scholen, om te scholen en naar andere functies door te stromen of taken op te pakken. Verandering is een constante bij ons. En dat is best lastig, dat realiseer ik mij terdege! Dus hebben we ook een cultuur dat je bij ons, ongeacht je plek in de organisatie mee kunt denken en bij kunt dragen in de ideeën en plannen voor de toekomst. Al het genoemde in deze alinea geldt ook voor onze vrijwilligers, al gebiedt de eerlijkheid mij te zeggen dat dit nog in ontwikkeling is. Dat kan en moet nog beter.

Verdringing? Nee, wat mij betreft niet. Verschuiving, ja! Binnen Kennemerwaard maken we bewuste keuzes waar we ons als organisatie op willen onderscheiden. En dat is op kennis en professionaliteit, van onze medewerkers en onze vrijwilligers. Op al die terreinen waar we als bibliotheek actief op willen zijn vinden wij dat we zelf voldoende kennis in huis moeten hebben om het te kunnen organiseren of coördineren. En indien nodig vullen we die kennis aan met samenwerkingspartners met hun professionals of vrijwilligers.
Door ons zo op te stellen, bereid tot verandering en tot zelf initiatief nemen zien onze gemeenten ons als een solide samenwerkingspartner. Waarmee ze bepaalde doelen kunnen realiseren. 

Maakt ons dat speelbal van liberale politiek? Ik denk van niet. Als bibliotheek, management en onze specialisten, hebben we regelmatig gesprekken met wethouders, raadsleden, ambtenaren. En ja, als we met een liberaal politicus praten benadrukken we andere dingen dan wanneer we met een socialist praten, of met een christendemocraat. Onze doelstelling blijft altijd ons uitgangspunt. Doordat we onze boodschap iedere keer vanuit de kern vertellen, ‘volksverheffing’ om het maar ouderwets te formuleren, zijn we consistent. De gemeenten vragen ons met enige regelmaat of wij mee willen denken bij bepaalde vraagstukken, en ze zijn vaak ook (soms na enige tijd en na voorinvestering van de bibliotheek) om ons met projectgeld of structureel te subsidiëren voor een extra taak. En dat is bij ‘links’ georiënteerde colleges en bij ‘rechts’ georiënteerde colleges. Ik voel mij geen speelbal van de lokale politiek…. De bibliotheek is er voor en door de inwoners van onze gemeenten, we leveren een bijdrage aan hun persoonlijke ontwikkeling.

Ik heb ons vak hoog in het vaandel, ik ben bibliothecaris, en trots er één te zijn. Als in de doelstelling van de wet staat dat wij “bijdragen aan de persoonlijk ontwikkeling van het algemeen publiek ter verbetering van de maatschappelijk kansen”, dan geldt dat ook voor onze medewerkers en vrijwilligers. Verandering is een constante in het leven, dus pak de kansen die je geboden worden om mee te denken, te praten, te ontwikkelen.  Bij ons mag je fouten maken (misschien een beetje moeten zelfs, omdat je dan echt dingen uit probeert die je nog niet eerder deed), je hoeft niet perse naar een andere functie. Het mag en het kan. We helpen je. Wil je blijven werken in je oude functie, ook dat kan, mits je wel bij blijft in je vak. Je zult je vakkennis op peil moeten houden, we hebben goed geïnformeerde, goed geschoolde medewerkers en vrijwilligers nodig. En daar investeren we in.

Iedereen die wil en kan, mits we op hetzelfde subsidieniveau blijven, kan bij ons een leuke baan hebben. Wie niet kan, kan bijgeschoold, of we kijken naar een andere functie. En als dat niet in de organisatie kan, dan kijken we wat er buiten de organisatie mogelijk is. Wie niet wil…., daar gaan we het gesprek mee aan naar het waarom. En mochten we daar niet uitkomen, dan gaan we afscheid nemen van elkaar. Met respect voor ieders standpunt,  want je hoeft het niet met de gekozen koers van de organisatie eens te zijn.

Nu kan ik me voorstellen dat er collega’s in het land zijn, bibliothecarissen, die dit weer een echt managementpraatje vinden, uit de ivoren toren van een directeur. En er zullen er ook misschien wel een paar zijn in mijn eigen organisatie. Dat sluit ik niet uit, want je mag het bij ons best niet eens zijn met de directeur ;-) als we maar naar buiten één verhaal houden Misschien heb ik wel geen recht van spreken. Ik meet me dat toch een beetje aan, omdat ik als 8 jarig meisje al de juffrouw van de bibliotheek in Vollenhove elke woensdagmiddag ging helpen met boeken stempelen, boeken innemen en opruimen. Dat heb ik tot mijn 16de gedaan. Daarna was ik zo verslingerd aan dit vak dat ik er meer van wilde weten en ben ik naar de bibliotheekacademie gegaan. En vervolgens ben ik van onderop begonnen als (eerst weer vrijwilliger bij een automatiseringsklus), toen tijdelijk, daarna fulltime als assistent-bibliothecaris…. En dan via allerlei wegen dan nu directeur. Mijn blik op werk en vrijwilligerswerk is vast gekleurd door mijn loopbaan. Dus nodig ik je uit voor een gesprek… of nodig mij uit voor een gesprek. Dan ben ik heel nieuwsgierig naar jouw ideeën over betaalde krachten en vrijwilligers, over de rol van de bibliotheek en de rol van de overheid en de politiek!

woensdag 30 mei 2018

Samenwerken met onverwachte partijen


Bibliotheek Kennemerwaard spreidt haar vleugels uit. En dat doen we al een tijdje. En dat doen overigens veel bibliotheken, wat dat betreft zijn we er niet bijzonder in. Wat wel bijzonder is, is dat met de komst van een aantal nieuwe medewerkers er andere contacten komen, die niet gelijk als eersten op het netvlies staan. En dat daardoor medewerkers die al een tijdje bij ons rondlopen ook weer geïnspireerd raken en met ideeën komen. Van het één komt het ander.

Een voorbeeld: De Grote Sint-Laurens Kerk van Alkmaar bestaat dit jaar 500 jaar. Om dat te vieren zijn allerlei voorstellingen, activiteiten, lezingen e.d. gepland. Eén van de meest in het oog springende activiteiten is wel ‘Klim naar de Hemel’, een grote steigertrap aan de buitenkant van de kerk, waarmee je over het dak kunt lopen, de hele stad en omgeving kunt bekijken, en waarbij je een doorsteek naar binnen kunt maken om vlak onder het Laatste Oordeel van  Jacob van Oostsanen kunt doorlopen. (Ga dat zien overigens, echt heel erg prachtig en uniek, samen met de twee zijpanelen van het altaarstuk van Maerten van Heemskerck wat beneden in de kerk te bewonderen valt). Voor de Klim naar de Hemel is een projectleider aangesteld, die (al dan niet toevallig ;-)) samenwoont met één van onze educatiemedewerkers.  Aan hun keukentafel ontstond het idee om ook schoolklassen de mogelijkheid te bieden om de klim naar boven te maken, met een stuk uitleg erbij. En omdat de bibliotheek goede contacten heeft met het onderwijs, was het linkje snel gelegd en de organisatie in gang gezet. Dat was al een mooie eerste stap…..
 

Stap twee, die ik echt wel bijzonder vind is dat er via een andere medewerker die zich bezig houdt met het Sociaal Domein contact is met Stichting Broer. Een stichting die jongeren tussen de 13 en 21 die op verschillende wijzen al uit het vangnet zijn gevallen proberen een nieuw toekomstperspectief te bieden. Met die stichting samen hebben onze twee medewerkers de Klim naar de Hemel gemaakt. Of zoals ze zelf schreven over hun ervaringen op onze Facebookpagina voor collega’s: Voor het eerst in de geschiedenis van Stichting Broer begon een jongere de dag met de mededeling: “Ik heb zin om naar de kerk te gaan!” Na de dagopening, waar we natuurlijk ook wat over de bibliotheek vertelden, was het tijd om de kerk te beklimmen. Een geweldige activiteit en het begin van een mooie samenwerking!”

Mooi toch wat buiten je normale contacten kijken op kan leveren! En wie weet wat er nog meer uit voortkomt…….

dinsdag 24 april 2018

Go with the flow


16 en 17 april had ik de eer en het grote genoegen met een paar van de beste bibliothecarissen van Europa, aangevuld met David Lankes te 'stoeien' over hoe we het netwerk van bibliothecarissen in Europa kunnen versterken. Los van het feit dat we op een prachtige plek zaten, bezinningscentrum Koningsteen in Kapelle op den Bos, was het samen werken, denken, lachen, puffen met deze groep een cadeautje. 
Koningsteen


Wat willen we bereiken? We willen bibliothecarissen over landsgrenzen met elkaar laten samenwerken, ideeen uitwisselen en uitwerken. We willen kijken of we daar ook gezamenlijke funding voor kunnen vinden, op EU niveau.

We willen projecten definiëren waarvan we denken dat ze kansrijk zijn, en dat ze een toegevoegde waarde hebben voor de burgers in de EU. Want in veel gevallen zijn de problemen of vraagstukken die er in bv Polen, Frankrijk, U.K., Bulgarije, Denemarken of Nederland spelen niet wezenlijk anders. Er is hooguit, niet onbelangrijk, een verschil in middelen die we ter beschikking hebben. Maar dan is juist het delen van kennis heel erg belangrijk.

En wat we ook willen is bibliotheken hoog op de agenda zetten in de EU agenda van 2030 , een klein beetje voor onszelf, maar vooral voor die burger die wij denken slimmer te kunnen maken, beter toegerust om de EU als kennissamenleving op de kaart te houden.

We willen verder het goede werk dat Public Libraries 2020 de afgelopen jaren met financiële steun van de Bill and Melinda Gates foundation heeft verzet voortzetten. Dus ligt er ook een interessant vraagstuk van een businessmodel ;-)

Zoveel ambitie, zoveel te doen. Je zou er moedeloos van kunnen worden. Het mooie van deze groep, dit informele netwerk dat niets hoeft, alles mag en wil, is dat we er samen de schouders onder gaan zetten. We "go with the flow" op al die gebundelde positieve energie.

Jullie zullen vast nog wel meer van ons horen........

donderdag 29 maart 2018

Gemeenteraadsverkiezingen

Vorige week hebben we allemaal ons burgerrecht (wat ik persoonlijk wel als een verantwoordelijkheid en blije plicht beschouw ;-) kunnen uitoefenen bij de gemeenteraadsverkiezingen. Vorige periode hebben we voor het eerst alle raadsleden een felicitatie gestuurd, en hen op een aantal maatschappelijke vraagstukken gewezen waar de bibliotheek een rol in kan spelen. Dat heeft best goed gewerkt. Dus nu ben ik opnieuw in de pen geklommen en heb een brief geschreven aan alle raadsleden die vanavond geïnstalleerd gaan worden. Per gemeente wel een beetje verschillende insteek, want in niet iedere gemeente spelen dezelfde zaken. Hieronder, vrijelijk te kopiëren en te gebruiken voor je eigen gemeente de tekst zoals die morgen naar de raadsleden in Heerhugowaard gaat.
Voting Hand, wikimedia commons

Geacht (nieuw) raadslid ,

Van harte gefeliciteerd met uw verkiezing in de raad van Heerhugowaard.
Of u nu terugkeert in de raad of als nieuw raadslid bent gekozen, de komende vier jaar zullen in het teken staan van veranderingen. In 2015 werd  de decentralisatie van de belangrijke taken in het sociale domein  naar de gemeente overgeheveld. Deze transitie is nu volop in de praktijk, en stelt de gemeente soms voor grote vraagstukken. U als gemeenteraadslid zult hierover beslissingen moeten nemen.  Of u nu  met uw fractie deel neemt aan de collegeonderhandelingen, of straks oppositie gaat voeren, graag willen we als bibliotheek een tweetal punten onder uw aandacht brengen waarvan wij denken dat ze voor de komende collegeperiode van belang zijn.

1.       Nederland telt 2,5 miljoen kwetsbare burgers. Zij hebben een laag niveau van digitale vaardigheden, grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen en hebben soms zelfs nog nooit internet gebruikt. Deze groep kan hierdoor onvoldoende mee in de huidige informatiesamenleving waardoor uitsluiting, eenzaamheid, multiproblematiek, schulden, gezondheidsklachten op de loer liggen.   Behalve dat dit gevolgen heeft voor het individu, kost dit de samenleving ongeveer 1 miljard euro per jaar.

Onderzoek toont aan dat de omvang van deze problematiek ondanks de extra aandacht hiervoor (nog) niet afneemt. 

De overheid heeft in toenemende mate haar dienstverlening gedigitaliseerd en daardoor ook veel van haar fysieke loketten gesloten in de veronderstelling dat burgers voldoende digi- en informatievaardig zouden zijn om hier zelfstandig hun weg te kunnen vinden. Deze tendens schrijdt voort en ook nieuwe overheidsdienstverlening is meestal digitaal. Intussen blijkt dat er een grote groep burgers is (zie hierboven) die hier grote moeite mee heeft en is er zelfs een groep (binnen die 2,5 miljoen) die dit nooit zelfstandig zal kunnen. Vaak heeft deze groep geen vangnet in de buurt om op terug te vallen. Er zijn zeker veel professionele en particuliere initiatieven om burgers te ondersteunen, maar die zijn zeer versnipperd waardoor zelfs het vinden van de juiste hulp al een opgave is. Door deze versnippering is deze hulp minder krachtig dan zou kunnen. Een adequaat vangnet ontbreekt. De overheid die zo inzet op digitalisering sluit hiermee een deel van burgers uit.
Bibliotheek Kennemerwaard  ontwikkelt  momenteel nieuw beleid voor de periode 2019-2022. Daarmee zetten we de veranderingslijn van de afgelopen jaren door. Meer geld en uren naar bestrijding van taalachterstanden, bevordering van basis- en digitale vaardigheden en bestrijding van laaggeletterdheid. Gelukkig hebben we de afgelopen jaren ook extra middelen van uw gemeente ontvangen om hier samen met netwerkpartners aan te werken. We zien graag dat de beschikbare middelen ter bestrijding van laaggeletterdheid op peil blijven en waar mogelijk worden uitgebreid.
2.      
      Nu de eerste grote transitie in het sociaal domein volop praktijk is, staat een nieuwe en nog grotere verandering op stapel waar ook u mee te maken gaat krijgen: de Omgevingswet. De kern van die verandering betreft nu niet de sociale, maar de fysieke omgeving. Daar gaat het enerzijds om het vergroten van de samenhang tussen milieu, veiligheid en ruimtelijke ordening en leefomgeving, en tegelijkertijd stimuleert het bewoners en bedrijven om zelf met initiatieven te komen of  het in een vroeg stadium meenemen van burgers en organisaties bij planvorming.  Met name het laatste punt vraagt om burgers die toegerust zijn op deze belangrijke taak die de overheid van hen vraagt.

De bibliotheek heeft zich de afgelopen jaren meer en meer ontwikkeld als een organisatie waar burgers informatievaardig worden gemaakt, leren om kritisch op informatie te zijn, en betrokken bij hun omgeving te zijn. Dat doet de bibliotheek onder andere door programma’s rondom burgerschap voor middelbare scholieren, informatie- en debatbijeenkomsten rondom belangrijke maatschappelijke  thema’s en zoek- en informatievaardigheden voor kinderen en volwassenen.  Daarnaast biedt de bibliotheek uitgebreide programma’s op het gebied van 21ste eeuwse vaardigheden. Een gemeente heeft baat bij betrokken, geschoolde en kritische inwoners van jong tot oud, en de bibliotheek kan daarin een nog belangrijker rol spelen dan ze nu al doet.  Voor uitbreiding van deze activiteiten zijn extra middelen nodig.

In de afgelopen jaren heeft de bibliotheek zelf veel geïnvesteerd in het ontwikkelen van programma’s die aansluiten bij de veranderende behoeften in de samenleving. De doelstelling van de bibliotheek in de wet ( WSOB 2015) luidt tenslotte niet voor niets: bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van het algemeen publiek en verbetering van maatschappelijk kansen. Door in te zetten op Taal- en leesbevordering, Leven Lang Leren, Participatie en Zelfredzaamheid en Bestrijding laaggeletterdheid draagt de bibliotheek bij aan een betere samenleving en aan kennis en economie. Tenslotte gaat het niet alleen om wat de bibliotheek ‘kost’, maar vooral ook wat de bibliotheek u als gemeente kan opleveren aan (sociaal) rendement.

De combinatie van de ambitie van de bibliotheek om in te spelen op de veranderende vraag van de maatschappij en overheden én stijgende kosten levert jaarlijks een uitdaging op om binnen het beschikbare budget tegemoet te komen aan de wensen van onze klanten en de samenleving én de eis van de gemeente om met een positief financieel resultaat te komen. Dat is tot nu toe gelukt, de rek is er inmiddels wel uit.

Mocht u verdere toelichting willen op bovenstaande punten komen we dit graag bij u in de fractie toelichten. We wensen u een fijne raadsperiode toe.

Met vriendelijke groet,

Erna Winters
Directeur/bestuurder bibliotheek Kennemerwaard

vrijdag 12 januari 2018

De goede dingen goed doen

Ik schreef al eerder over het succes van onze fondsenwerver. En vandaag steek ik nog maar eens de loftrompet over onze onvolprezen Miranda. Maar niet alleen over Miranda, ook over onze consulenten, accountmanagers en medewerkers van de vestigingen die mee uitvoering geven aan projecten. Over onze controller en financieel medewerker. En ook degenen die dat niet doen, maar werken aan het beeld dat we als organisatie neer zetten. Want samen maken we het beeld van onze organisatie waar.

We hebben nu inmiddels een jaar of vijf al een stijgende lijn in het aantal projecten dat we realiseren met geld van fondsen of extra subsidies. We investeren altijd zelf een gedeelte voor. Als we ergens een ontwikkeling zien in de samenleving breed, of specifiek in één van onze gemeenten gaan we op zoek naar netwerkpartners om iets op te zetten, we vragen onder de collega's wie zin en tijd heeft om mee te ontwikkelen. En we beginnen klein met een experiment.

Zodra iets groter is gaan we er 'de boer mee op'. Miranda schrijft samen met een accountmanager of een consulent een projectplan en kijkt of en waar er wellicht een extra subsidie of fonds is binnen  te halen. De controller doet nog een check op de begroting en dan gaat de aanvraag de deur uit.

Afgelopen jaar is er maar liefst voor € 1,2 miljoen aan projecten ingediend, waarvan € 460.000,- is gehonoreerd! Dat vind ik een hele prestatie en voor mij het bewijs dat als je de goede dingen goed doet, zich dat uitbetaald in extra financiële waardering. Voor mij is het ook het bewijs dat onze mensen heel goed in staat zijn om trends en ontwikkelingen op te pikken en die om te zetten, in samenspraak met netwerkpartners, in projecten met effect. En nog fijner is het dat twee van onze gemeenten een aantal projecten ook omgezet hebben in structurele subsidie omdat ze vinden dat het werk is dat de bibliotheek voort moet zetten. De goede dingen goed doen loont!

dinsdag 9 januari 2018

Nieuwjaarstoespraak 2018

Allereerst wil ik graag een applaus voor de personeelscommissie die dit weer heel goed heeft georganiseerd, Dank jullie wel!
En alweer is er een jaar voorbij! Dit jaar gaan we het tiende jaar van het bestaan van Kennemerwaard in. 1 januari 2009 gingen de bibliotheken van Alkmaar, Castricum en Heerhugowaard op in bibliotheek Kennemerwaard. 1 januari 2012 kwam daar bibliotheek Bergen nog bij. Wat is er veel gebeurd in die jaren. Ik ga niet teveel terugkijken naar die tien jaar, volgens mij moeten we volgend jaar daar een feestelijk tintje aangeven, als we echt de volle tien jaar bestaan.

Wat in ieder geval uit die afgelopen tien jaar blijkt is dat we geen moment stil staan. We zijn voortdurend in ontwikkeling, om mezelf maar eens te citeren; “Het wordt nooit meer rustig.”
Ook 2017 was een jaar waarin we weer veel hebben bereikt. Uitbreiding van het aantal consulenten op scholen, in de kinderopvang. Het openen van Taalhuizen in Bergen en Castricum waardoor we nu in iedere gemeente een Taalhuis hebben. Uitbreiding van Dag en Dauw naar Overdie en naar De Hoef. Biebstart in Heerhugowaard en in Castricum. Goede programma’s op het gebied van digitale vaardigheden voor beginners en gevorderden, voor jong en oud. En in de vestigingen voor heel Kennemerwaard groei in bezoekersaantallen in Castricum en Bergen, stabilisatie in Alkmaar en lichte terugval in Heerhugowaard. Het aantal leden, en dan met name de betalende leden neemt nog steeds af en dat blijft ons zorgen baren. De terugloop vlakt wel iets af, maar stabilisering van het aantal leden zou heel mooi zijn. Daarnaast is en blijft het van groot belang dat we aan onze gemeenten laten weten wat we allemaal doen, en hoeveel mensen we bereiken.

Naast wat we allemaal doen voor onze bezoekers hebben we ook intern niet stil gezeten. De werkdruk is bij sommige collega’s dan ook fors, en er wordt gevraagd om het maken van keuzes. Om die keuzes goed voor te bereiden heeft het managementteam in 2017 een groep medewerkers gevraagd om een advies uit te brengen aan de directie over hoe de ervaringen van de bovenlokale teams gebruikt kunnen worden om de organisatie beter in te richten. Dat traject loopt nog door in 2018. Op de personeelsbijeenkomst in februari hopen we al een voorlopige richting te kunnen presenteren.

Wat ik het afgelopen jaar zeer waardevol heb gevonden zijn de gesprekken in verschillende settings over onze missie, onze visie en onze waarden. De visiebijeenkomsten en de consultatierondes over de organisatieontwikkeling waren heel waardevol, wat daar uit is gekomen wordt meegenomen in de plannen voor het anders inrichten van onze organisatie. Ook de koffietafelgesprekken waren zeer inspirerend. En of jullie nu kwamen voor de zelfgebakken cake, of voor het gesprek… er was altijd sprake van een goede gedachtewisseling over waarden zoals vrijheid van meningsuiting, democratie en gelijke kansen. Ik vond het heel erg fijn om van jullie te horen hoe je daar in je dagelijks werk invulling aan geeft, tegen welke problemen je soms aan loopt. En tegelijkertijd kon ik voorbeelden geven over hoe ik als directeur op een ander speelveld diezelfde waarden verdedig, uitleg en toepas. Voor mij waren die gesprekken een herkenning dat we op alle niveaus in onze organisatie weten waar de bibliotheek voor staat. Iets om goed vast te houden.

Als klap op de vuurpijl werden we eind 2017 ook nog onderworpen aan een audit. En gelukkig kregen we te horen dat we opnieuw gecertificeerd zijn. Daar zijn we trots op, al hadden we natuurlijk niet anders verwacht ;-)! Met onze eigenzinnige aanpak hebben we de auditoren weten te overtuigen dat Kennemerwaard een goede bibliotheek is, en op onderdelen zelfs uitstekend presteert. Dat dit onder andere op het onderdeel dienstverlening en netwerk is maakt me heel gelukkig. Omdat dienstverlening alles is wat we voor ons publiek doen, én omdat we dat binnen een netwerk doen.
Met zo’n mooi rapport zou je bijna denken dat we achterover kunnen gaan leunen. Maar dat is natuurlijk niet zo…… daarvoor zijn we als organisatie te ambitieus. Ik weet zeker dat we in 2018 opnieuw mooie dingen gaan doen, dat er ook een aantal zaken faliekant de mist in zullen gaan, dat we met elkaar zullen lachen en huilen, dat we af en toe vreselijk zullen balen van onszelf, van onze collega’s en dat we ook heel erg blij en veel energie zullen krijgen van elkaar en van onze bezoekers en klanten.

In 2018 gaan we bezig met het schrijven van een nieuw meerjarenbeleidsplan. Daar hebben we jullie inbreng zeker bij nodig, dus daar gaan we in de loop van het jaar bij jullie op terug komen. Want het moet niet mijn plan worden, of van het managementteam, maar van ons allemaal, en van onze klanten, bezoekers en netwerkpartners samen.

2018 is het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen. Hanneke, Jan en ik hebben het afgelopen jaar bijna alle fracties in de vier gemeenten bezocht. En met hen zijn we weer het gesprek aangegaan over het belang van de bibliotheek, het werk dat we doen en de impact die dat heeft in zoveel levens. En soms landt die boodschap goed, en soms komen er vooral veel vragen of kritiek. Wij samen maken het beeld van de bibliotheek. Ik ken ons, wij het team van Kennemerwaard. We zijn allemaal samen het hart van de bibliotheek en we hebben hart voor de bieb. Dat is mooi! De meesten van jullie kennen mijn bevlogenheid voor onze organisatie, en ik ken jullie bevlogenheid. Laten we dat met elkaar vasthouden en uitdragen en laten we intussen niet vergeten te leven. Daar heb ik een mooi gedicht bij, één dat ook nog aansluit bij de wens van het maken van keuzes en het stil staan bij de onze successen  J
Een gedicht van Kees Hermis 


Vergeet je niet te leven
dacht ik laatst
de tijd hield stil
een adempauze even

en als je nu eens zonder haast
buiten de tijd om wil
slagbomen neergelaten
dolgedraaide wijzerplaten

onder je door of langs je heen
ze laat voor wat ze zijn en dan
meer lucht en ogen van

het goede aardse zien
een beetje ruimte worden en misschien
iets meer gericht alleen


maandag 8 januari 2018

Koppermaandagprent

Toen ik de vraag kreeg of ik de koppermaandagprent wilde presenteren hoefde ik niet lang na te denken. Ik voel me vereerd om een bijdrage te leveren aan de voortzetting van een oude traditie. Ik ben in het dagelijks leven directeur van bibliotheek Kennemerwaard. En één van de dingen die de bibliotheek probeert te doen is mensen helpen zaken te duiden, om betekenissen te achterhalen. Daarom leek het me mooi om een duiding te geven aan de prent en over de naam van de maakster. Een haan… Een Barnevelder haan, een dubbeldoelkip… voor vlees en voor eieren. Nou legt die haan geen eieren, maar zonder haan geen eieren ;-) En de maakster… Sarai de Haan. Dat ze voor de haan koos als beeltenis van haar koppermaandagproef is vast geen toeval… maar daarover straks meer.

De haan, ik heb het opgezocht, heeft talrijke mythologische betekenissen. Hij is al eeuwen in gebruik als offersymbool. Een bouw-, rivier- of zoenoffer. Of om mooi weer of vruchtbaarheid af te smeken. In de Noorse mythologie komen hanen veelvuldig voor. Zo bewaakte de haan ‘Goudkam’ de regenboogbrug Bifrost die naar de Asgaard, de woonplaats van de goden leidde. De gouden haan Vithafmir waakte op de top van de wereldboom Yggdrasil tegen allerlei nakend onheil. En de rode haan Fralar bracht de gevallen krijgers van het Walhalla terug tot leven voor de ultieme strijd: de Ragnarok.

Voor de Britse Kelten was de haan een heilig dier en we kennen allemaal het symbool van Gallië…. De kraaiende haan. In verschillende mythologieën, zoals die van de oude Grieken en in het Hindoeïsme staat de haan voor de opkomst van de zon. En in de Afrikaanse mythologie, meegenomen naar het Caraïbisch gebied wordt hanenbloed gebruikt als een krachtig element voor offers in de Voodoo.
En dan zijn we terug bij offeren.

Dan naar de naam van de maakster: Sarai…. Of Saraï…. Of Sara…. De vrouw van Abraham…. En was daar niet iets mee? Moesten Abraham en Sara niet hun enige zoon Izaäk die ze pas op zeer late leeftijd hadden gekregen, hun hoop op voortzetting van hun geslacht… moesten zij die niet offeren omdat de Heer hun geloof op de proef wilde stellen? Volgens de geschiedenis was het gebruikelijk in de regio waar het Joodse volk woonde om kinderen te offeren. Met dit verhaal in de bijbel (en overigens ook in de Koran, maar dan is het Ismael die dreigt geofferd te worden als eerste zoon) wordt de boodschap afgegeven dat mensenoffers vanaf dan niet meer toegestaan worden. Dat dieren die plaats in moeten nemen… in het geval van Izaak en Ismael door een ram, maar dus in andere offeringen door een haan.



En hoe gaan wij dan tegenwoordig om met onze hanen en kippen? We offeren ze op ons altaar van consumentisme. Eéndaags haantjes, maar liefst 45 miljoen per jaar worden vernietigd omdat ze als nutteloos worden beschouwd. Als je naar de prachtige haan van Sarai kijkt word ik toch heel erg verdrietig van het idee van de vernietiging van al die kleine kuikentjes. Waarom laten we ze niet uitgroeien tot de prachtige dieren zoals Sarai die verbeeldt? Sarai vertelde me laatst dat ze bezig is met haar vriend om een biologische boerderij te starten. En daar komen onder andere Barnevelder dubbeldoelkippen op het erf te lopen. Met vast zo’n prachtige haan erbij. Voor mij staat dat beeld van deze kraaiende haan voor een nieuwe manier van kijken naar dieren. Ik ben geen vegetariër, ik lust graag een stukje vis of vlees op zijn tijd. Dat het dier daarvoor een goed leven moet hebben geleid vind ik wel heel belangrijk. En dan word ik blij van mensen die stappen maken om zoiets mogelijk te maken. Zoals Sarai doet. Deze prent brengt het voor mij samen: het is in twee opzichten een verbeelding: het is een droom van een haan, en het is de droom van een De Haan!