werkconferentie VOB Koers bepalen, een terugblik

Zojuist kreeg ik het evaluatieformulier toegestuurd van de VOB werkconferentie Koers bepalen. En dat herinnerde me er aan dat ik had beloofd om er een blog aan te wijden. Dus bij deze.

De dag stond natuurlijk al goed in de belangstelling door de column van Annemarie van Gaal over businessmodellen van de bibliotheek in het Financieel Dagblad. Ter plekke gaf Annemarie toe dat columns natuurlijk heel erg prikkelend moeten zijn, en dat we vooral moesten weten dat ze bibliotheken een heel warm hart toedraagt. Waarvan acte en wat ze gedurende de dag ook wel een paar keer liet merken.

Ik stip wat dingen aan die mij troffen zonder volledig te willen zijn over het totale programma. Spreker Bruno Verbregt uit Vlaanderen had af en toe de lachers op zijn hand. Maar hij zei ook rake dingen. Zo een paar van zijn observaties:
- Als je een nieuw gebouw krijgt is dat aanleiding voor verandering; als je gaat veranderen heb je misschien wel een ander gebouw nodig.
- In Nederland wordt teveel gefocust op geld verdienen. Wij kijken niet hoe we kunnen zorgen voor goede waarden en hoe we ons geld zo goed mogelijk kunnen besteden om dit te bereiken. In Nederlands bibliotheekwerk gaat het teveel over antwoorden geven in plaats van vragen op te werpen. We moeten ons bevrijden van kokerbeelden, de echte wereld bestaat uit chaos en verlies. De eerste taak van de bibliotheek is dromen aanjagen.
- Nederlandse bibliotheken focussen teveel op heldere doelen. Reizen is je vaste waarden achter je laten, het onbekende opzoeken. Als bibliotheek moet je niet denken dat je weet waar je over 5 of 10 jaar staat. Ga het avontuur aan.
- We hebben angst voor disruptie. We moeten de focus op het doel loslaten. Veel bibliotheken reageren verkrampt of afwijzend op little free libraries, terwijl daar juist mooie kansen liggen. Hij had zelf een mooi idee voor een boeken airbnb. Mensen in contact brengen met het boek dat ze zoeken, niet alleen uit de bibliotheekcollectie, maar ook wat mensen thuis hebben.
- De bibliothecaris moet dienend zijn en innemend, naast ondernemend.

Een groot gedeelte van zijn pleidooi was uit mijn hart gegrepen en bemoedigt mij weer in de reis die we in Kennemerwaard aan het maken zijn. Twijfelend de toekomst in, kijken wat er achter de horizon ligt. Wat een prachtig vergezicht!

's Middags twee 'workshops' bezocht. Van Mieke van der Linden, directeur kinderopvang in Zuid-Holland. Een herkenbaar verhaal over hoe de cultuur van je organisatie heel bepalend is voor hoe ideeën opgepakt worden. En hoe medewerkers zich manifesteren in je organisatie. Het zou wel interessant kunnen zijn om te zien welke cultuur dominant is in Nederlandse bibliotheken, en of er grote verschillen zijn in bibliotheken.

concurrerende waarden model Quinn

Ze deed een stevig pleidooi voor het overboord zetten van managementvraagstukken en werkvloerproblemen als agendapunten op vergaderingen. Heb het over 'je verhaal', over welke samenwerkingspartners je wilt hebben, wie je community is en hoe je die gaat bereiken. Dat weet je natuurlijk wel als directeur, maar toch val ik vaak in de valkuil om het wel over managementvraagstukken te hebben en intern minder vaak over 'het verhaal'. En haar mantra was "Doen is het nieuwe denken, ga niet eindeloos vergaderen, sta dat niet toe als directie." Dat is dan ook een wijze les.....

De workshop van Roel Zuidhof van bibliotheek Nijkerk vond ik inspirerend in die zin dat ik diepe bewondering heb voor zijn veerkracht, optimisme en humor. Als je met een inkoopprocedure wordt geconfronteerd, als de gemeente dreigt je subsidie op nul te zetten dan hakt dat er natuurlijk wel in. En dat zal bij Roel ook zeker het geval zijn geweest. Maar hij is niet bij de pakken gaan neerzitten. Hij is in overleg gegaan met samenwerkingspartners, hij is met een strategie op de proppen gekomen en hij heeft zijn koers bijgesteld. En dat alles verteld hij behoorlijk blijmoedig. Roel: "Als je dit niet kunt en niet wilt, dan moet je voor jezelf de conclusie trekken dat je niet de juiste man meer bent op deze plek." Chapeau! Ik weet niet of ik dat zo zou kunnen, ik hoop er nooit achter te hoeven komen. En mocht dat wel het geval zijn hoop ik dat ik genoeg zelfreflectie heb om zo'n keuze te kunnen maken.

Als laatste gaf Annemarie van Gaal ons nog een bespiegeling mee vanuit haar praktijk met ondernemers. Er zijn twee type ondernemers zegt zij.
1. Ik heb het beste product, en met het draaien aan de knoppen van de marketingmix komt mijn product hoe dan ook wel op de markt en aan de man.
2. Ik laat mij graag verrassen door de markt, ik denk dat ik die markt wat te bieden heb, en ik denk dat ik dat samen met de markt moet doen.
Onder groep 1 zitten de meeste faillissementen,  groep 2 redt zich uiteindelijk altijd wel.
Blijf niet hangen in de oude aanpak, maar kijk hoe je op een ander manier het werk kunt organiseren.

Heb ik nu iets nieuws opgestoken deze dag? Nee, niet echt. Heb ik nieuwe ideeën opgedaan. Ja, dat zeker wel. Ben ik gescherpt in mijn denken? Jazeker, ik heb weer stof tot nadenken gekregen. Heb ik antwoorden gekregen op vragen? Ja en nee. Ik heb weer bevestigd gekregen dat de vraag belangrijker is dan het antwoord. Dus ik ga me blijven verwonderen, verrassen, verbazen en af en toe stiekem volgens de aard van dit beestje met grote stelligheid iets vinden..... ;-)
In de hoop dat iemand zich uitgedaagd voelt om die zekerheid onderuit te schoffelen en mij weer in verwarring achter laat... zoekend..... vragend.....