Nieuwjaarstoespraak medewerkers

Zaterdag 3 januari hielden we de jaarlijkse nieuwjaarsborrel voor onze medewerkers. En traditiegetrouw houd ik dan een nieuwjaarstoespraak. Hieronder de tekst:

Welkom aan iedereen, in het bijzonder Claudia Oudejans en Kathlyn van Tankeren van Graft De Rijp, en de nieuwe RvT leden Charles Bijvoet en Cor van Vliet (nieuwe voorzitter). En voordat ik mijn verhaal begin wil ik graag applaus voor de personeelscommissie die dit alles weer prachtig heeft georganiseerd.

Vorig jaar meldde ik dat het afgelopen jaar een spannend jaar zou worden, vol uitdagingen en kansen. In 2015 wordt dat zeker niet minder.

Het afgelopen jaar zijn we met z’n allen ook weer heel erg druk geweest met allerlei veranderingen en hebben we ook weer de nodige successen behaald. Ik doe een greep uit het al die  activiteiten: projectsubsidie van de Europese Unie voor het inrichten van een Europees Informatie en Documentatie Centrum voor 3 jaar; projectsubsidie voor het project Raspberry Pi van de Innovatieraad, verlenging van subsidie voor Boekenpret; incidentele subsidie van de gemeente Alkmaar en het Victoriefonds voor de herinrichting van Alkmaar de Mare, toekenning van tweemaal het volledige fonds van Lemniscaat Uitgeverij voor Overdie en Egmond.  De ondertekening van het bondgenootschap Geletterdheid was een mooie kroon op het werk van Maria, waardoor we samen met meer dan 30 partijen werken aan het bestrijden van laaggeletterdheid. Er gebeurde nog meer: Vestigingen die veranderd werden: Overdie werd in december feestelijk heropend, Heerhugowaard De Noord eerder in het jaar.

We zijn een goed bekend staande bibliotheek, en dat komt door jullie. Het is niet voor niets dat onder andere Jolanda Kreuk en Marian Lerchbaumer  meerdere keren gevraagd werden om een presentatie te geven over ons medialab. Ook Maria Sabel en Charlotte van Schijndel delen graag hun kennis in de regio of in het land. En niet alleen regionaal staan we op de kaart, ook in het land en zelfs internationaal doen we mee. Op het nationaal bibliotheekcongres gaven we een presentatie, de cijfers over de herinrichting van Alkmaar Centrum zijn gebruikt door de New York Public Library als mooi voorbeeld en ikzelf mocht een verhaal over innovaties houden in Ankara. En als we niet ergens ons verhaal zelf vertellen komen collega’s van heinde en ver om bij ons te komen kijken hoe we bezig zijn met innoveren. Het afgelopen jaar hadden we een groep uit Tilburg, Zwolle, Limburg, maar ook uit IJsland en Zweden mochten we gasten ontvangen. Kortom, we zijn goed bezig.

Landelijk heeft het bibliotheekwerk ook zeker niet stil gestaan. Vanaf 1 januari is er een nieuwe bibliotheekwet in werking getreden. Helaas niet met een wettelijke verplichting er in voor gemeenten om een bibliotheek te hebben voor hun inwoners. Wel met een stevig kader waaraan een bibliotheek moet voldoen. Aan ons dus de schone taak om aan onze gemeenten het belang van een goede bibliotheekvoorziening duidelijk te maken. Verder speelt er natuurlijk nogal wat rondom de integratie van bibliotheek.nl en SIOB in de Koninklijke Bibliotheek. Wat dat precies voor gevolgen zal hebben is nog niet helemaal duidelijk. Er liggen zeker mooie kansen voor betere samenwerking tussen de verschillende type bibliotheken. Maar er liggen ook zeker gevaren op de loer. Het feit dat de aan ons beloofde Nationale Bibliotheek Catalogus nog steeds niet online is gegaan en het project rondom de nationale bibliotheekpas vooral over systemen dreigt te gaan baren mij wel zorgen. Want het moet om meerwaarde voor de klant en de burger gaan, en dan het liefst zo simpel mogelijk.

Lokaal in onze eigen bibliotheek en gemeenten speelt er ook heel veel. We zijn groter geworden, vanaf nu heeft ons werkgebied bijna 225.000 inwoners. Schermer en Graft de Rijp zijn onderdeel van Alkmaar geworden, en het bibliotheekwerk daar hebben we geïntegreerd in ons aanbod. Dat had nog best wat voeten in de aarde, ik ben er van overtuigd dat we ook daar mooie dingen gaan doen.

2015 zal weer een jaar met veranderingen worden. Opnieuw gaan we aan de slag met een aantal gebouwen: Castricum is toch op de valreep van het oude jaar verkocht, er is gestart daar met verbouwingswerkzaamheden, en in de loop van juni/juli hopen we dat het daar klaar is. De vestiging wordt kleiner, maar we willen daar zeker met nieuw elan en een frisse uitstraling de bibliotheek een onmisbare partner in Nieuw Geesterhage maken. Verder gaan we in De Mare bezig, zal het servicepunt in Egmond aan Zee in de Prins Hendrik stichting worden geopend, nadat we helaas de vestiging in Egmond aan den Hoef moesten sluiten. Het is wel winst dat we de bibliotheek dichterbij de kinderen die lezen het hardst nodig hebben kunnen brengen. Vanaf januari gaan we op de vijf scholen in de Egmonden starten met leesconsulenten en de Bibliotheek op School. Dat gaan we ook doen op de scholen in Schermer, waar de bus van de KopGroepbibliotheken op houdt met rijden. Voor Schermerhorn kijken we naar het inrichten van een afhaal- en brengpunt in het verzorgingscentrum De Horn. In Graft de Rijp is de start van de nieuwe brede school al gestart. Daar zullen we na de zomervakantie naar toe verhuizen. In Heerhugowaard gaan we met de herinrichting van de centrale hal beginnen. Eindelijk ;-) En dan is de verwachting dat we in Bergen in de tweede helft van het jaar met een herinrichtingsplan bezig zullen gaan. Oudorp is mijn verwachting zal pas in 2016 gereed zijn. Maar zo hebben we met de gebouwen al genoeg te doen ;-)

Die stenen zijn een mooi jasje voor alles wat we doen. In ons nieuwe meerjarenbeleidsplan, ja dat hebben we ook tussen de bedrijven door in 2014 nog ‘eventjes’ met elkaar bedacht, leggen we de nadruk op de programmering. Boeken en andere media uitlenen is niet meer onze core-business. Dat is ondersteunend aan wat wij als bibliotheek aan maatschappelijke doelen hebben. De vier programmalijnen die al zijn ingezet, maar de komende vier jaar verder worden uitgewerkt zullen het belang van de bibliotheek nog zichtbaarder maken. We zullen ons de komende vier jaar verder gaan inzetten op het voorkomen van taalachterstanden en laaggeletterdheid, het bevorderen van taal- en leesplezier; burgers toerusten om te kunnen participeren en zelfredzaam te zijn én een leven lang leren. Dat doen we allang niet meer alleen, en allang niet meer binnen onze gebouwen. Ik noemde net al even het bondgenootschap. Maar de lijst van instellingen en initiatieven met wie wij samen werken is vele malen groter en langer. Het is teveel om ze allemaal op te noemen,  er zitten echt parels tussen.

We zijn met z’n allen op de goede weg, het is belangrijk dat we met z’n allen dezelfde kant op blijven gaan. De uitvoering van de programmalijnen zal het nodige van iedereen vragen. Nieuwe en andere competenties, nieuwe en andere vaardigheden. Er komt een plan waarin we gaan vast leggen hoe we iedereen de kans geven zich bij en om te scholen om mee te kunnen in de veranderingen.  Ik herhaal nog maar weer eens: Het zal nooit meer rustig worden. We kunnen het ons niet permitteren om stil te staan, want de wereld om ons heen verandert en verandert snel. Wij willen mee veranderen omdat we ook voor de toekomst een bibliotheek willen zijn die zorgt dat mensen wijzer worden.

Tot slot zoals gebruikelijk een gedicht. Eentje die volgens mij goed bij Kennemerwaard past. We zijn van doen en van denken. We zijn van kansen en van er voor gaan. Van af en toe buiten de lijnen kleuren, en soms alles in een kader willen vatten. We zijn van risico’s durven nemen omdat we zonder nieuwe dingen te proberen niet verder komen. Een gedicht deze keer van Marc Tritsmans over op pad gaan naar een top terwijl je niet zeker weet of je dat gaat brengen wat je zoekt. Over nieuwe vergezichten en bijbehorende angsten.

Risico

We weten niet wat de bergen
vandaag met ons zullen beginnen.
We hebben voedsel en drank en
stevige schoenen. En we vertrekken.

De top en niets anders verwacht ons.
Een nieuw uitzicht op de wereld. En
misschien komt een moment waarop
we niet hoger meer durven en

evenmin nog terug. Wanneer het
duister valt en de bergen rondom
dus toch ongenaakbaar en wij die
dat altijd al hebben geweten.

Ik wens ons veel mooie reizen, vergezichten en spannende momenten toe, dat doe ik met heel veel vertrouwen in elkaar en onze toekomst.

Gelukkig nieuwjaar.