De derde geldstroom: lekker bezig

Het is een veel gehoord argument in discussies rondom cultuur en (publieke) financiering. Ga op zoek naar een derde geldstroom, wees ondernemend(er). Achterliggende gedachte is vaak dat dan de subsidie die een overheid verstrekt wel verminderd kan worden. Zo'n argument of aanmoediging wordt naar mijn idee vaak veel te gemakkelijk gebruikt, zonder enige kennis van zaken of betreffende instelling wel geschikt is om makkelijk een derde geldstroom aan te spreken. Of dat de vermindering van subsidie zomaar in dezelfde mate op te vangen valt door 'ondernemend' te zijn. Ik kreeg een tijdje geleden het impliciete verwijt dat onze bibliotheek niet ondernemend en innovatief genoeg was. En ik kreeg daarbij de vraag of ik wel eens over het introduceren van horeca had gedacht. Want daarmee kon ik vast onze eigen inkomsten wel opkrikken. Op zo'n moment moet ik echt op mijn lippen bijten.... diep ademhalen en dan de uitnodiging doen aan dit raadslid dat als hij een horeca-ondernemer kent die de korting van anderhalve ton op onze subsidie door middel van een goede horeca in de bibliotheek kan opvangen, ik mij aanbevolen houd voor contact met deze persoon. Ik zal hem/haar met open armen ontvangen!

Natuurlijk zijn er mooie voorbeelden in het land van succesvolle ondernemende instellingen, zo lukt het Naturalis om via crowdfunding de financiering voor de Tyrannosaurus Rex rond te krijgen.Ik weet zeker dat ook een aantal (grote) bibliotheken zoals Arnhem, Amsterdam, Rotterdam, Leiden, Haarlem en ik vergeet er vast een paar, extra geld binnen weten te halen met hun horeca en verhuur. Chapeau! (Doen wij overigens ook). Tegelijkertijd durf ik de stelling aan dat het in de meeste gevallen om een aanvulling gaat van inkomsten, geen vervanging van subsidie. Want je plust maar niet zo maar even dit soort grote bedragen bij op je reguliere geldstroom.
Het Rijksmuseum en andere (grote) musea lukt het vaak om via fondsen of particuliere weldoeners mooie projecten te realiseren. Ook verschillende bibliotheken weten via fondsen en prijzen geld binnen te halen voor projecten. Bibliotheek Utrecht heeft volgens mij met de andere 3 grote steden een grote ESF subsidie binnen weten te slepen, en ook de PSO's lukt het vaak om groot projectgeld binnen te slepen.

Windmolens;Wikipedia commons

En precies daar zit de crux! Het gaat om projecten. En die zijn mooi, en nodig, want daarmee kun je dingen in beweging brengen. Maar ze zijn er niet voor bekostiging van je reguliere bedrijfsvoering. Die zul je toch echt met die eerste twee geldstromen moeten bekostigen. Subsidie en eigen inkomsten. En die eigen inkomsten omhoog krikken dat lukt niet zo maar. Er is prijselasticiteit (zoals dat zo mooi heet) in wat je voor je reguliere producten kunt vragen. Bij te hoge kosten haken teveel mensen af en schiet je jezelf in de voet. Nieuwe producten ontwikkelen kost tijd en dus geld. Waarbij je dan zelfs nog het risico loopt dat als je dat doet je het verwijt krijgt dat je marktverstorend bezig bent, of dat wat je nu aan het doen bent nou echt niet de taak is van de bibliotheek.

Voordat dit nu een klaagverhaal gaat worden, niet helemaal mijn stijl ;-) dan nu het goede nieuws. Er valt wel geld binnen te halen voor projecten. Ja, dat kost tijd, en aandacht, en vrijmaken van mensen en denkkracht. We hebben die handschoen die de politiek ons heeft toegeworpen opgepakt. In bibliotheek Kennemerwaard hebben we sinds 2010/2011 een eigen adviseur projectfinanciering, een fondsenwerver zo je wilt. Deze medewerker heeft korte lijnen met onze productontwikkelaars, met onze accountmanagers en consulenten die op de vernieuwing zit. Ze gaan samen zitten, de ontwikkelaar vertelt wat hij/zij van plan is, en onze adviseur gaat vervolgens aan de slag om te kijken of er ergens nog niet een potje of fonds is waarmee extra financiering kunnen binnenhalen. Ze weet heel goed hoe ze projecten zo moet omschrijven dat ze passen binnen de regels van overheden of fondsen. En inmiddels is ze er heel goed in geworden. Eind 2013 hadden we zo rond de € 73.000,- aan projecten op onze balans staan, eind 2014 was dat al opgelopen naar € 118.000,-. Voor 2015 hebben we inmiddels bijna € 170.000,- aan projectfinanciering binnen weten te halen. Dat is al flink hoger dan de doelstelling van € 150.000,-- die we hadden voor dit jaar.

Dat niet alles altijd lukt mag ook duidelijk zijn. Even voor jullie beeld: er zijn ter waarde van € 544.630,- aan projecten her en der ingediend. Maar het loont om een (eigen) fondsenwerver te hebben die goed op de hoogte is van waar de potjes met geld te halen zijn. En het mooie is dat we met de projecten heel veel vernieuwing kunnen realiseren, nieuwe dingen uitproberen die als ze succesvol zijn ook toegevoegd worden aan onze dienstverlening. Waarmee we dan extra inkomsten kunnen genereren en dus onze eigen inkomsten kunnen verhogen op termijn. Dus hoera voor onze Miranda! Voor 2016 mikken we op zeker € 175.000!