zondag 29 mei 2011

Congo- David van Reybrouck

In het vliegtuig terug van Màlaga het terecht veel geprezen boek Congo van David van Reybrouck uitgelezen. Een prachtig boek, wat de geschiedenis van het land in al zijn facetten weet te treffen. Van Reybrouck begint met de koloniale tijd, omdat hij de geschiedenis van het land wil afzetten in het economisch tijdsgewricht van de afgelopen 150 jaar. Dus begint hij met de 'ontdekking' van Congo en hoe het relatief kleine België kans zag om zich zo'n groot stuk van de Afrikaanse taart toe te eigenen.

Vervolgens vertelt hij hoe het er in Belgisch Congo aan toe ging. Hoe de slavenhandel vroeger, en daarna de ivoorhandel en rubberhandel het land volledig ontwricht hebben. Er was geen oog voor de oude structuren, die werden kapot gemaakt, en Koning Leopold gebruikte de opbrengsten van Congo voor zijn eigen projecten. Ongeacht wat de consequenties waren in het land in Afrika.



Van Reybrouck neemt ons mee door de tijd, en telkens zijn er schrijnende verhalen van ongelooflijk machtsmisbruik en goed bedoelende mensen die het land willen opbouwen, die iets willen betekenen voor het land. Steeds winnen de machten van corruptie, machtsmisbruik, stammenstrijd het. En ook steeds verhalen van mensen met enorme veerkracht die tegen de verdrukking in geloven in een betere toekomst voor zichzelf, voor hun kinderen, voor de natie. Maar Van Reybrouck moet er naar zoeken.

In het boek weet Van Reybrouck menselijke dramatiek te koppelen aan de invloeden van wereldmachten, van grote internationals. Zo blijkt steeds dat Congo een speelbal is van allerlei externe invloeden die intern leiden tot enorme verrijking van de 'happy few'. Als er dan een machtsovername volgt, dan is er geen breuk met dat gedrag. Nee, de nieuwe lichting stelt eerst de tegenstanders 'koud', en zorgt vervolgens weer erg goed voor zichzelf. Een telkens terugkerende cirkel van corruptie en nepotisme. Treurig en tragisch om te lezen, ook omdat de westerse grootmachten en multinationals er mede veroorzakers van zijn.

Van Reybrouck weet op een bijzondere manier afstandelijkheid en betrokkenheid te verwoorden. Hij oordeelt scherp en tegelijkertijd heeft hij een enorme compassie voor de Congolezen. Een zeer lezenswaardig boek.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten