vrijdag 3 september 2010

Welk niveau medewerkers moeten wij hebben?



Gisteren tweette ik naar aanleiding van het congres "Dutch Nordic Dialogue", waar een Finse collega vertelde dat ze er naar streven ca. 45% van hun personeel academisch opgeleid te laten zijn. Nu lijkt dat een hoog getal, tegelijkertijd is bibliothecaris in een flink aantal landen een studie die je aan de universtiteit volgt. Iets wat bij ons niet het geval is, je kunt wel bibliotheekwetenschappen studeren, maar het is bij ons volgens mij meer een bijvak, en onze IDM is de natuurlijke voeder van de bibliotheken. Waarbij de meeste studenten niet kiezen voor de openbare bibliotheek.

Overpeinzing
Ik zat in die zaal te overpeizen of het zo is dat we ons werk interessanter, beter kunnen maken als we meer academici aantrekken, dat je dan 'van zelf' anders beschouwd wordt door je publiek en zelf ook anders naar je werk gaat kijken. Of dat de academici gillend gek worden omdat het werk onvoldoende uitdaging biedt en ze jammerlijk het pand verlaten.

Nu heb ik daar het antwoord niet zo maar op. En toch dacht ik bij mij zelf: we zouden meer onderzoek naar onze maatschappelijke effecten moeten doen, meer onderzoek doen naar onze producten, naar het gedrag van onze klanten en potentiele klanten.

Leesbevordering
Als ik bijvoorbeeld denk aan al die leesbevorderingsprogramma's die wij draaien voor scholen, dan hebben wij daarbij nooit wetenschappelijk onderzocht dan wel onderbouwd of die programma's ook daadwerkelijk het leesplezier bevorderen, of we effectief zijn. Hoe het nu gaat, hoe het beter kan. En ik weet best dat het bevorderen van lezen aan meer zaken ligt dan alleen aan wat je er als bibliotheek in ondersteunende sfeer aan doet, dat het van de leerkracht af hangt, van de thuissituatie etc etc. Tegelijkertijd denk ik dat we op een flink aantal fronten betere producten, beter diensten zouden kunnen afleveren als we het effect van wat we doen in maatschappelijk rendement meer zouden meten. Het zou mooi zijn als elke bibliotheek in Nederland minimaal één academicus in huis zou hebben die zou worden ingezet om op bepaalde fronten onderzoek te doen naar wat het effect is van wat wij leveren op de maatschappij om ons heen. Kwalitatief en kwantitatief onderzoek. En daarmee kunnen we onze dienstverlening op een hoger plan brengen, en kunnen we beter naar de politiek onderbouwen waarom wij nodig zijn voor deze maatschappij.

8 opmerkingen:

  1. Erna, een blogbericht naar mijn hart. Voordat ik in de bibliotheek verzeild raakte was ik onderzoeker aan de Univ.van Utrecht en Twente, dus een pleidooi voor goed onderzoek kan altijd op mijn steun rekenen.
    Ik vind ook dat onze branche zichzelf serieus moet nemen en definitief afstand moet nemen van het beeld dat je altijd nog wel geschikt bent om in een bibliotheek te werken. Bibliotheekwerk vereist meer en meer deskundigheid om de doelen te halen die de gemeenten aan ons stellen.
    Het betekent ook dat we niet kunnen volstaan met het steeds herhalen van ongefundeerde argumenten zoals: "De bibliotheek bevordert het lezen en is goed voor de algemene ontwikkeling." Als wij bijv. pretenderen dat de bibliotheek een belangrijke factor is in het bestrijden van laaggeletterdheid zullen we dat moeten kunnen aantonen. En dat kan alleen door goed onderbouwd onderzoek en resultaat en doelgericht werken.
    Onze branche blinkt daar niet in uit, vind ik. We zijn in het algemeen al snel tevreden. De nadruk ligt op veel doen, veel projecten en activiteiten draaien en over de resultaten maken we ons minder zorgen. Als we echt een vuist willen maken naar de gemeentelijke beleidsmakers zullen we met meer moeten komen. Dan zul je bijv. moeten kunnen aantonen dat dankzij jouw bibliotheek het leesniveau van kinderen of jongeren in jouw werkgebied beter is dan in een gebied zonder bibliotheek, om maar een dwarsstraat te noemen.
    Grappig om te lezen dat het karakter en de positie van de bibliotheek blijkbaar per land sterk kan verschillen. Het is altijd goed om af en toe buiten je eigen deur te kijken.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Bas: wat Frank Huijsmans doet is een begin, we zullen inderdaad meer onderzoek naar de maatschappelijke relevantie moeten doen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik werk samen met iemand met een academische titel (wij maken collecties). Zij vertoont nog geen tekenen van gillende gekte en het is ontzettend handig dat zij dingen snel doorziet waar ik er zelf soms wat langer voor nodig heb ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @ v/h schrijverdezes: heerlijk zo'n collega! Wij hebben er in ons team ook een stuk of 6 rondlopen, op diverse functieniveau's. Sommigen doen niets, in ieder geval niet bij ons, met hun academische graad, anderen wel. Maar bijna nooit op onderzoekswerk. En dat lijkt me op een aantal fronten echt noodzakelijk om verder te komen.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. 'Sommigen doen niets met hun academische graad' lijkt me niet te kloppen. Die mensen doen toch hun werk met die graad? Tegen mijn collega wordt af en toe gezegd 'Jij werkt wel ver onder je niveau hè?' Daar wordt zij dan boos om, want a. het is een belediging voor het werk dat we doen en b. het is nogal kortzichtig. Een zogeheten 'academisch denkniveau' komt veel werkzaamheden, ook de zgn. 'eenvoudige' ten goede.
    Met je pleidooi voor meer onderzoek ben ik het overigens helemaal eens. Maar per bibliotheek een academicus in dienst nemen lijkt me daar niet de oplossing voor. Het kan veel beter landelijk gebeuren denk ik.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @v/h schrijver dezes: zoals bij zoveel zaken in het leven is het lastig om een statement te maken en alle nuances er in te leggen die je in de wereld van je woorden zou willen vangen. Ten aanzien van jouw opmerking over 'onder je niveau werken', dat heb ik niet bedoeld te zeggen met mijn opmerking dat onze medewerkers niets met hun academische graag doen. Elk werk is het waard om goed te doen, ongeacht welk niveau je werkt in de organisatie. Ik zie een aantal medewerkers, en ik ken uit het verleden ook voorbeelden waarbij mensen met een hoger opleidingsniveau dan wat de functie van hen vraagt (volgens het functieprofiel) daar heel gelukkig mee zijn, opbloeien in die functie omdat ze daar een stevige inbreng in kunnen leveren qua werk- en denkniveau. Dat kan precies zijn wat ze willen. En er zijn er die zeggen, ik wil een baan waarin ik gewoon 'lekker mijn ding' kan doen, niet te veel sores, ik werk om te leven en mijn levensplezier vind ik in wat ik met mijn salaris bekostig. (Ik heb ooit een postbode ontmoet die afgestudeerd bioloog was, die zijn beroep had gekozen omdat hij het lekker vond om veel buiten te zijn, en die er een baan bij had als reisbegeleider voor natuurreizen en daar zijn arbeidsvreugd en levensplezier in vond) Tegelijkertijd zie ik ook voorbeelden van mensen die 'onder' hun niveau (om de term dan toch te gebruiken) werken, dat voor een tijdje leuk vinden, daar een waardevolle inbreng in leveren, en dan vervolgens gefrustreerd raken omdat binnen hun functie, binnen hun organisatie onvoldoende mogelijkheid is of wordt geboden om hun ideeen en ambities waar te kunnen maken. Die worden cynisch, gefrustreerd en in het ergste geval overspannen omdat ze zich niet gewaardeerd voelen voor de inbreng die ze leveren aan de organisatie.
    Ten aanzien van het onderzoek, jazeker landelijk, maar ook bij je eigen organisatie veel meer proberen helder te krijgen wat je startpunt is als je met iets begint, (0-meting), tussentijds onderzoek doen hoe het gaat en vervolgens kijken hoe het beter kan. Bijvoorbeeld als het gaat om leesbevorderingprojecten zouden we met academici veel meer moeten onderzoeken welke aanpak nou effectief is en waarom. Hoe haakt het aan bij de manier waarop kinderen leren. Dat moet je niet alleen landelijk doen, je moet ook intern mensen hebben die zo'n onderzoek kunnen doen of er de vertaalslag van kunnen maken. Zo, dat was een lang antwoord op wat je merkt mij raakt ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Welbedankt voor je lange antwoord ;-)
    Ik blijf denken dat ook zo'n plaatselijk onderzoek landelijk geregeld kan worden. Maar het belangrijkste is dat het gebeurt en dat er daarna ook iets mee gedaan wordt.
    Ik geloof niet in onder of boven je 'niveau' werken. Er zijn heel veel factoren die je werkplezier bepalen en opleiding is daar maar een onderdeeltje van denk ik. De een zoekt uidaging, de ander stabibliteit enz. enz.

    BeantwoordenVerwijderen