De aankondiging
Vorig jaar kregen wij een brief van de gemeente met daarin de aankondiging dat we op een 0-lijn moesten rekenen en eventueel een bezuiniging van 5 of 10 procent. Daarna bleef het stil en las ik zelf in de stukken van de voorjaarsnota dat er 10 % van ons budget zou worden gekort. Dus sprak ik in bij de gemeenteraad en nodigde de raad uit om samen met ons te kijken hoe we die bezuinigingen zouden realiseren. Die uitnodiging is door de raad niet opgepakt, wij gingen met de wethouder in gesprek. Overigens ook prima, want zo gaat het natuurlijk vaak.
Gesprek na gesprek
Zoals dat dan gaat, je brengt een aantal scenario's in beeld. De gemeente Casstricum heeft drie bibliotheekvestigingen op een werkgebied van 30.000 inwoners. Zij subsidieert helemaal niet slecht, maar ja, er moeten wel drie vestigingen betaald worden. Met als gevolg dat de twee vestigingen in de kleinste kernen al op een absoluut minumumniveau qua openingstijden zitten en de grootste ook ver onder het door ons gewenste niveau zit. Als daar dan 10% van het budget afgehaald wordt én geen loon- en prijscompensatie voor de komende jaren dan hoef je de Nobelprijs voor economie niet gewonnen te hebben om te snappen dat het dan niet meer gaat.
Voortploeteren en stevig de degens kruizen
Zoals dat dan gaat... je hebt weer eens een afspraak met de wethouder en je geeft de mogelijkheden aan waarop je meer inkomsten kunt genereren én je geeft aan wat de onmogelijkheden zijn. Je draagt een aantal suggesties aan waarmee de gemeente je zou kunnen helpen. Telkens een consistent verhaal. Ja we kunnen wel iets aan inkomstenverhoging doen, maar realiseert u zich wel dat we dan ook leden verliezen. We zullen namelijk ook aan de kostenkant moeten snijden om het gat te dichten, dus we gaan meer geld vragen voor minder dienstverlening, minder personele ondersteuning, minder openingstijden. Dat verkoopt niet lekker aan de klanten. We dreigen in een negatieve spiraal te raken.
Intussen met de scholen in gesprek
In de gemeente Castricum maken in de kernen Akersloot en Limmen twee basisscholen intensief gebruik van de bibliotheek. Zij komen wekelijks met diverse klassen in de bieb, en dan worden de kinderen ondersteund in het zoeken naar materialen door een bibliothecaris. De school krijgt hiervoor nagenoeg geen kosten gepresenteerd. Historisch zo gegroeid doordat de gemeente er bijzonder aan hechtte om Brede Scholen te promoten. Nu kwam de vraag van de gemeente of de school niet tegen een kostendekkend tarief dit zou kunnen afnemen. Een lastige boodschap waarmee we op pad werden gestuurd. Want ga maar eens iets wat altijd nagenoeg gratis is aangeboden ineens tegen een forse prijs wegzetten bij diezelfde school. Mission impossible?
Pleitbezorgers
En tegelijkertijd bleken die scholen pleitbezorgers voor het belang van de bibliotheek. Zij konden in gesprekken met ons perfect aangeven hoeveel het wekelijkse bezoek aan de bibliotheek betekende voor de schoolpresaties van de kinderen. Dus zij zijn de barricade op gegaan, handtekeningen verzameld, de wethouders uitgenodigd. Ze hebben heel goed uitgelegd hoe belangrijk het voor een school is om een goede bibliotheekvoorziening om de hoek te hebben.
Contact met de raadsleden
Ondertussen zaten wij ook niet stil. Vorig jaar hadden we naar aanleiding van onze beleidsvisie alle raadsleden al een keer op bezoek gehad. We hadden ze verteld hoe wij aankijken tegen het bibliotheekwerk in de toekomst en dan toegespitst op Castricum. Dat hebben we voorafgaand aan de raadsvergadering rondom de voorjaarsnota 2011 nog een keer herhaald, met vervolgens ook een financiële vertaling van de bezuinigingsopdracht. Daar kwamen we met een heldere boodschap: er zullen twee vestigingen dicht moeten bij het handhaven van de bezuinigingsopdracht.
Druk zetten
Zoals dat dan gaat.... aan beide kanten wordt er druk gezet. Vanuit de wethouder(s) en vanuit de bibliotheek. De wethouder bleef vasthouden aan de bezuinigingstaakstelling. Reken het nog maar eens een keer door, heb je niet nog een ander alternatief. Wij hebben ingesproken bij de behandeling van de voorjaarsnota van dit jaar. En nogmaals uitgelegd wat de consequenties zouden zijn bij het handhaven van de taakstelling. Een stilte viel in de zaal.... Ons verhaal was helder, vanuit onze visie en met krachtige argumenten onderbouwd. Wij gaan niet dwarsliggen op de bezuiniging, maar dit zijn de consequenties. De oppositie startte een handtekeningenactie.
Het verlossende woord
En toen moesten wij weer bij de wethouder komen. Er was een mogelijkheid om ons tegemoet te komen in de huisvestingslasten. Daardoor kunnen wij een aangedragen variant voor een servicepunt voor kinderen van 1-12 jaar en voor minder mobiele ouderen realiseren in een Brede School voorziening. En daarmee kunnen we de andere twee vestigingen ook op het huidige peil houden. Dat is winst, voor de gemeente Castricum en voor ons want we behouden de basisvoorziening voor de doelgroep die we beiden het belangrijkst achten, nl de jeugd.
Lessons learned
Ik kan natuurlijk zeggen dat wij gewonnen hebben.. en liggen zwarte pieten naar de lokale politici. Dat ligt mij niet zo. Bovendien zit je er elk voor je eigen belang, met een eigen verantwoordelijkheid. Dat moet je willen zien, zodat je stevig met elkaar kunt discussiëren en daarna bij wijze een biertje of wijntje kunt drinken ;-)
Ik heb het afgelopen jaar heel erg veel geleerd. Het is zaak om je verhaal zakelijk op orde te hebben. Aan kunnen geven wat je zelf kunt doen, scenario's ontwikkelen.
En je verhaal breed trekken, dus niet alleen met de wethouder praten, maar ook met betrokkenen zoals scholen en met de raadsleden. Dan kun je het belang van een voorziening als de bibliotheek heel inzichtelijk maken. En dan win je uiteindelijk allebei. We hebben een bezuiniging gerealiseerd én de bibliotheekfunctie voor de komende periode voor de drie kernen weten te handhaven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten