De polsstok wat verder zetten

Ik heb er baat bij om af en toe na te denken over waar de bibliotheek over 10 of over 20 jaar zou kunnen staan. Lastig en leuk om te doen. Want we weten helemaal niet goed wat de toekomst ons zal brengen. En tegelijkertijd, ik heb wel de behoefte om er over na te denken. Alleen en samen met de omgeving en belanghebbenden van de bibliotheek. Ik heb na een brainstorm met mijn managementteam mijn gedachten de vrije loop gelaten. Wat zou het kunnen worden? Het is geen recept, het is geen beleidsvisie, het is een hoopvol toekomstperspectief waarvan ik hoop dat in ieder geval een aantal elementen waarheid zullen worden.

CONCEPT BIBLIOTHEEK KENNEMERWAARD (OVER 10-15-20 JAAR)


De bibliotheek van nu staat aan de vooravond van nog grotere veranderingen dan die van de afgelopen 10 jaar.

• Over 10 jaar is de bibliotheek met haar fysieke vestigingen aanwezig in de centrale kern van de gemeenten waarmee ze een subsidierelatie heeft. Deze voorziening in de grootste kern heeft een magneetwerking, het is de plek waar burgers naar toe gaan om te studeren, ondersteuning te krijgen bij het vinden van hun weg in tussen waarheid en leugen, kinderen geïnspireerd worden om te lezen, om zich te ontwikkelen, zichzelf te ontdekken in de talenten die ze bezitten.

• In de overige kernen, wijken heeft de bibliotheek in multifunctionele accommodaties een doelgroepenbibliotheek. Toegespitst op de behoeften van de minder mobielen in die wijk en jeugd tot 12 jaar. De bibliotheek ondersteunt het onderwijs op maat, met leesbevorderingsprogramma’s, met leer- en zoekvaardigheidsprogramma’s. De bibliotheek is betrokken bij het realiseren van het curriculum van de scholen in haar werkgebied.

Voor zorginstellingen biedt de bibliotheek een programma waarmee de instelling in kan spelen op de behoeften van haar bewoners en begeleiders. Met dit aanbod worden bewoners geactiveerd met beeld, lees- en luistermateriaal.

• De digitale bibliotheek wordt landelijk gevuld met content. De bibliotheek vult dit aan met lokaal en regionaal materiaal. Door gebruik te maken van communities en sociale media weet de bibliotheek kenners en vragers met elkaar in contact te brengen. De bibliotheek fungeert als een kennis-HUB voor de burgers van haar werkgebied.


• Bij de vermarkting van diensten ligt de focus op inhoud. De toegevoegde waarde van het personeel zit in de kennis van de collectie, van informatie beschikbaar via andere bronnen en het netwerk waarin de bibliotheek opereert. Bibliotheekmedewerkers zijn in staat om vraag en vrager te verbinden aan antwoord of antwoordgever. Bij de uitleenfunctie van de bibliotheek wordt uitgegaan van de zelfredzaamheid van de klant, de inrichting is afgestemd op de zelfbediening door de klant.



• Over 10 jaar is de bibliotheek Kennemerwaard het regionale kenniscentrum voor (lezen) leren, informeren en interesseren. De bibliotheek maakt deel uit van sociaal maatschappelijke netwerken, en is een partner in lokale initiatieven die een beroep doen op of bijdragen aan de zelfredzaamheid van burgers. Bedrijven werken graag met de bibliotheek samen, om bij te dragen aan hun omgeving, om te zorgen dat de regio interessant blijft voor werknemers en werkgevers. Daarnaast zien steeds meer bedrijven een rol voor de bibliotheek bij de scholing van hun medewerkers. Door zoekvaardigheidstraining van medewerkers zijn werkgevers minder kwijt aan bijscholing van medewerkers. Voor bedrijven die niet beschikken over een goede informatievoorziening blijkt de bibliotheek een interessante partner. De bibliotheek begeeft zich voorzichtig op de commerciële markt, met informatievoorziening op maat voor midden- en kleinbedrijf.


• Over 10 jaar staat de bibliotheek in het hart van de samenleving:

- Op elke basisschool en aan elke school voor voortgezet onderwijs levert de bibliotheek structurele ondersteuning voor het curriculum.

- Bij elke zorginstelling heeft de bibliotheek inbreng op het zorgplein.

- 10 tot 20% van de inkomsten komen van instellingen en bedrijven.

- 50% van het personeel is in vaste dienst, 50 procent werkt op projectbasis.

- Is de bibliotheek Kennemerwaard samen gegaan met de Kopgroep bibliotheken (of een andere (grote) bibliotheek uit de regio.

Over 20 jaar heeft de regio Noord- Holland Noord zich ontwikkeld tot een mengeling van een stedelijk conglomeraat dat bestaat uit het aan één gegroeide Heerhugowaard, Alkmaar, met de buitenwijken Heiloo, Langedijk en Bergen. Daarbuiten is een meer agrarisch en toeristisch georiënteerd gebied, waarbij in de kleine kernen er een strijd gaande is om de voorzieningen te behouden. Binnen het stedelijk gebied wordt er toegewerkt naar één grote magneetvestiging, in het centrum van Alkmaar. Deze centrumvestiging is een debatcentrum geworden, een open podium en een open leercentrum. De bibliotheek weet via de verschillende mediakanalen en via de netwerken waarin de medewerkers van hoog tot laag hun voelhorens uit hebben staan wat er speelt, welke behoeften er aan informatie zijn. De bibliotheek weet een goede verbinding te maken tussen de informatie die op internet voor handen is, en de kennis die bij bewoners van de regio aanwezig is. De bibliotheek weet met deze kennis interessante programmering te bieden, waardoor er vanuit de ommelanden en de stad vele bezoekers dagelijks naar de centrumvestiging trekken. Tegelijkertijd is er met de kleinere vestigingen en met burgers thuis een streaming video verbinding en worden er live online debatten en kennisuitwisselingsbijeeenkomsten georganiseerd.

De overige vestigingen, groot en klein, in of buiten het stedelijk gebied, worden omgevormd tot open leercentra, verbonden aan scholen van welke vorm ook (vve, basis, voortgezet of HBO/ROC, volksuniversiteiten). Bibliotheken hebben zich in de voorgaande 10 jaar steeds beter bij het onderwijs en de politiek geprofileerd als een instelling die met recht een plek claimt bij de ondersteuning van de zelfredzaamheid van burgers. Door samen met het onderwijs te clusteren levert bibliotheek Kennemerwaard voor de regio een niet te missen bijdrage aan de ontwikkeling die de burgers maken. De bibliotheek bestrijdt samen met het onderwijs de laaggeletterdheid en voedt mensen op tot kritische burgers. Al vroeg in het onderwijs wordt de bibliotheek gevraagd om een bijdrage te leveren in het ontdekken van de talenten van de kinderen, en om daar een passend aanbod aan de kinderen aan te doen. Voor basis- en voortgezet onderwijs, voor beroeps- en hoger onderwijs, voor de volksuniversiteit heeft de bibliotheek een aanvullend programma dat zorgt dat leerlingen instaat zijn hun curriculum te volgen met een beter resultaat.

Over 20 jaar speelt de bibliotheek een rol van betekenis bij zelfscholing van werknemers. De bibliotheek levert voor een flink aantal bedrijven informatievoorziening op maat. Door het leveren van nieuwsbrieven met de laatste ontwikkelingen die van belang zijn voor het bedrijf kunnen medewerkers bijpassende scholing voor zichzelf gaan organiseren. Door middel van internet worden belangstellenden voor dezelfde cursus bij elkaar gebracht, die door de bibliotheek gefaciliteerd kan worden.

Over 20 jaar is de bibliotheek een begrip dat staat. Er is geen discussie over de toekomst van de stad en de regio zonder dat de bibliotheek daar een rol in speelt. Er wordt geen project opgestart over het creëren van historisch besef van de regio of de bibliotheek is er bij. De bibliotheek is als een dagelijks festival, een flash mob die ergens opduikt, de bibliotheek organiseert culturele, informatieve en educatieve activiteiten, de bibliotheek is de kerk, het stiltecentrum waar ruimte is voor nadenken, voor contemplatie. De bibliotheek is een gids geworden, die je helpt je dromen te benoemen en ze waar te maken.