Vrijheid door Jonathan Franzen

Een verhaal over een Amerikaanse familie, Walter en Patty Berglund en hun kinderen Joey en Jessica. Walter, een all American boy, maar net niet echt, want democraat en een echte goedzak tot op het bot. Patty , all American girl, maar net niet, want geen prom queen en te onzeker en geen rijke ouders. Beide middle-class, en tot elkaar veroordeeld. Een verhaal over hun leven samen, met een vriend van Walter, Richard, die popmuzikant is, nooit lijkt te slagen en dan toch een soort cultstatus weet te bereiken. Richard, die niet wil deugen, maar een enorme aantrekkingskracht heeft voor Patty.

Walter die eerst een saaie carrière heeft en dan overstapt naar het idealisme om natuurreservaten op te richten. Waarbij hij een bloedmooie Indiase assistente krijgt die een vuur in hem weet te ontsteken zoals Patty dat allang niet meer weet op te roepen. Hun kinderen, Joey en Jessica , ook beiden kinderen van hun ouders. Een zweem van mislukking om hen heen.

In alle verhaallijnen voel je een mislukking, een net niet. Niemand wordt een held, niemand een echte mislukkeling. De verhalen kabbelen een beetje door. Daarmee doe ik Franzen te kort, het is goed geschreven, je wilt weten hoe het verder gaat. Uiteindelijk komt alles 'goed' waarbij het kleine leven van normale mensen met al hun gebreken voortsuddert. Niet gelukkig enniet ongelukkig. Een leven zoals zoveel mensen leiden. Die het leven leiden zoals het zich voor doet, met af en toe ferme keuzes, en die dan hen niet de grootsheid brengt die ze zouden willen hebben.
Voor wie houdt van goed geschreven bespiegelende tijdsbeelden, licht bijtend geschreven en ook met compassie voor de hoofdpersonen.

Copyright

In de wereld van internet wordt een hoop gekopieerd, geplakt, geknipt. Het hergebruik van andersmans ideeen is van alle tijden, maar door internet wordt het wel erg gemakkelijk.

foto door Stephen Downes

In de Renaissance greep men terug op de klassieken, we kennen neo-gotiek, neo-classisme. En kijk op straat en de mode is een mix van jaren 60, 70 en 80 door elkaar. Ook in de muziek wordt er stevig leentje buur gedaan uit muziek uit eerdere tijden. Kortom, het is van alle tijden.

Ik vind er niet zoveel mis mee. Ik vind wel dat je je bronnen moet vermelden. En als het gaat om hergebruik, citeren van teksten dan wel gebruik van beeldmateriaal dan hoor je daarvoor ook een redelijke vergoeding te betalen en/of aan bronvermelding doen.

Nu zit ik in het bestuur van de EBLIDA, een club van bibliotheekorganisaties die op Europees niveau lobbyt voor het belang van bibliotheken. Daar is copyright een hot issue. Er wordt erg veel gedigitaliseerd, maar voor wie zijn dan de rechten? Het project van Google met zijn digitalisering is net door een Amerikaanse rechter afgeschoten. Want er zou een monopolist ontstaan waar geen maat op was.

En dan hebben we het gedoe rondom e-books nog. Ook hier geldt dat uitgevers nogal spastisch doen over e-books en de copyrights, en leenvergoeding. Wat is redelijk? Vaak liggen de rechten bij de schrijver en niet bij de uitgever. Er komt een hele reshuffle van machtsposities. Want nu hebben schrijvers nog uitgevers nodig voor de hele publiciteitscampagne. Maar zouden ze het ook zelf kunnen? Of zouden ze bijvoorbeeld de bibliotheken kunnen gebruiken, in Nederland hebben we tenslotte met z'n allen zo'n 4 miljoen lezers. Dat is een mooi begin om je boek bij te promoten. En dan vraagt de bieb een x-bedrag per uitleen dat aan de schrijver wordt overgemaakt.

Probleem is dan als je heel veel gaat lenen als klant dat je de bieb dan met een enorm probleem opzadelt. Want ja, waar moet al dat leengeld dan vandaan komen? Moeten we dan toch naar een profijtbeginsel toe? Zo schrijvend merk ik dat ik het antwoord ook nog niet heb. Te veel denkend in bestaande patronen. Hmmm, ik geloof dat uitgevers behoorlijk veel zelf 'houden' van de inkomsten van verkochte boeken. Ze lopen ook het risico voor alle boeken die het niet 'maken'. Dat zouden we als bibliotheken ook kunnen doen. Ik schat zo in dat er nogal wat juridische haken en ogen aan zitten die ik zo niet overzie.

Dit was een wat van het onderwerp zoals bedacht door de verdiepdingen afzwenkende bespreking over copyright. Ik kon het niet laten om te freewheelen over andere vormen van uitleen met de e-books.

Cijfers en ambities die spreken

Vandaag hadden we bestuurlijk overleg met onze wethouders en ambtenaren. Helaas waren ze er niet alle zes, maar goed, de aanwezigen hebben we meegenomen in ons verhaal.

Denkproces
In het tackelen van onze bezuinigingsopdracht merken we dat je telkens stappen maakt in je denkproces. Waar we naar toe willen dat hebben we wel duidelijk, want onze meerjarenbeleidsvisie is nog steeds leidend. Hoe we er gaan komen dat is van andere orde. Je loopt heel snel het gevaar dat je in de schrik rondom de bezuinigingen en de getallen lam slaat.

Op een rijtje
Vanmiddag hebben we dus ook voor onze wethouders het op een rijtje gezet:
10% bezuinigen en geen loon- en prijscompensatie betekent bijna 20% bezuinigen. Dat betekent voor bibliotheek Kennemerwaard € 1,2 miljoen bezuinigen. Een fors bedrag!

Ambitie
De ambitie die we hebben is onze pijlen heel sterk richten op de ontwikkeling van virtueel bibliotheekwerk, educatief en doelgroepenbibliotheekwerk en grote sterke vestigingen met retailinrichtinge, goede programmering en ruime openingstijden.

Daarnaast willen we 100 keer meer en andere aandacht, 2 keer zoveel bezoekers digitaal dan wel fysiek, en 20% meer inkomsten. Je moet ten slotte een target hebben ;-) Die 20% inkomstenstijging hebben we ook maar even inzichtelijk gemaakt wat dat betekent: € 200.000 tot € 250.000,-- Bij lange na dus niet genoeg om het gat te dichten.

We hebben de wethouders en ambtenaren verteld hoe we denken dat te gaan doen, meer inkomsten en de bezuinigingen. Daar kregen we naar ons idee behoorlijk wat goede feedback op. Werk aan de winkel voor ons. Doorrekenen waar we kunnen bezuinigen en bekijken wat de consequenties zijn. En vooral veel praten met onder andere onderwijs en andere instellingen om te kijken wat de mogelijkheden tot samenwerking zijn, en waar we een stuk 'markt' kunnen veroveren.

Power of Co-creation

Gistermiddag was ik op uitnodiging van Albert Boswijk, last minute, afgereisd naar het College Hotel in Amsterdam. Daar gaf Venkat Ramaswamy een 'crash course' of co-creatie. Zijn idee is dat dit nieuwe vormen van bedrijfsvoering met zich mee brengt. Het gaat verder dan meedenken, meedoen, participeren. Al heeft het ook veel van deze elementen in zich.

Venkat had een aantal aansprekende voorbeelden, zoals bv La Poste, Orange, en Local Motors. Bestaande of nieuwe firma's die medewerkers of burgers mee laten denken, verantwoordelijk maken voor de veranderingen die nodig zijn om tot betere of nieuwe prestaties nodig zijn. Medewerkers of klanten werken mee, co-creëren nieuwe of verbeterde producten of diensten. En daar voelde iedereen zich beter bij.

Ik ben dan gelijk aan het schakelen, wat kunnen wij daar mee. Zo even wat ideeën:
Klanten vragen welke schrijvers ze volgend seizoen willen horen, en verder door gevoerd, als ze bv met elkaar via Hyves oid 50 aanmeldingen bij elkaar hebben gaan wij zorgen dat die schrijver komt.
Inbreng op het lezingenaanbod
Medewerkers aan de slag laten gaan met de retailinrichting.
Medewerkers en inwoners van wijk/dorp waar een vestiging met sluiting of bezuiniging wordt bedreigd met elkaar ideeën laten ontwikkelen hoe het anders kan voor minder geld.

Zo ben ik nu stapsgewijs al bezig alle schoolbesturen aan het afgaan voor gesprekken hoe we met elkaar kunnen zorgen dat de bibliotheek bij kan blijven dragen aan de leesbevordering op scholen. Zoeken naar alternatieven en slimme oplossingen.

Los durven denken van je oude kaders, en onze samenleving mee laten bepalen wat we doen.

Liegen met getallen

Oei oei oei,

ik schaam mij diep over de misrekening die ik in mijn vorige blog heb gemaakt. Ik heb vrolijk de totale bezoekersaantallen van Alkmaar genomen, in plaats van die van Alkmaar Centrum. Dit zijn de goede cijfers: 302.103 bezoekers op 93.861 inwoners = 3.2 bezoeken gemiddeld per Alkmaarder. Nog steeds goed maar op naar de 5 dus ;-)

Wet van de grote getallen

Af en toe heb je van die dingen die in je achterhoofd door blijven zeuren. Zo had ik een tijdje geleden een gesprek met Albert Boswijk, die ons adviseert over onze online strategie, en veel weet over beleveniseconomie.

Amsterdam
Hij kwam al een aantal keren met de vergelijking van onze bibliotheek in Alkmaar Centrum ten opzichte van de centrale bibliotheek van Amsterdam. Kort geformuleerd: we waren te weinig open, en het was maar een 'dooie' boel in onze vestiging. Amsterdam met z'n 5.000 bezoekers, dat waren pas cijfers. En ja, dat zijn ook mooie cijfers, en het zit altijd vol in de Amsterdamse bibliotheek. Er is ook altijd wat te doen. Kortom, ik vind dat mijn collega Hans van Velzen daar een prachtige voorziening heeft neergezet.

Alkmaar
Maar hoe zit dat dan bij ons. Want de wet van de grote getallen, daar moet je soms even door heen prikken.

Hoe zit het nou in perspectief. Hier het perspectief:
Amsterdam:
1.800.000 bezoekers aan centrale bibliotheek
767.457 inwoners van Amsterdam
2,3 x per jaar bezoekt de gemiddelde Amsterdammer de centrale bibliotheek.

Alkmaar:
477.960 bezoekers aan de vestiging in het centrum van Alkmaar
93.861 inwoners van Alkmaar
5 x per jaar bezoekt de gemiddelde Alkmaarder de bibliotheek in het centrum.

Soms kan een beetje afstand voor perspectief geen kwaad ;-)