dinsdag 22 oktober 2013

Buitenlandse bibliotheken

Ik weet niet of jullie dat ook hebben, maar als het zo uit komt tijdens een vakantie dan wil ik bij een lokale bibliotheek een blik naar binnen werpen. Soms zijn het leuke verrassingen, soms ga ik in gesprek met de medewerkers, en soms kijk gewoon rond en verbaas me,  verwonder me, bewonder ik of heb ik een ' mijn vingers jeuken' gevoel.

Zo bezocht ik kort geleden Kowloon Public Library! gelegen in een drukke wijk in HongKong. HongKong kent een bijzondere geschiedenis. Jarenlang onder Brits bewind, met een langlopend huurcontract dat de Chinezen niet wilden verlengen. Dus nu is de voormalig vrijstaat en zalencentrum, kapitalisme ten top stad, tegenwoordig onderdeel van de Chinese Volksrepubliek. Bij de overname door China is er beloofd dat de vrijheid zoals die gekend was onder de Britten zou blijven  bestaan? Nu meer dan 10 jaar verder zie je dat er gedemonstreerd wordt als er een betaalde tv-zender, China niet zo gunstig gestemd, de zendvergunning wordt geweigerd, dat er nog verschillende kranten verschijnen die niets op hebben de top van de Chinese politiek. Toenemend gevoel band druk vanuit  Beijing om controle te houden, controle op de o zo belangrijke economie die niet wel vaart bij te veel restricties, en daar tegen over de wens om de mensen te controleren.

Wat vind je daar dan van terug in de bibliotheek, voor zover ik daar wijs uit kan worden zonder Chinees te spreken of te lezen? Een best uitgebreide collectie, voor kinderen en volwassenen. Een collectie in het Mandarijn en in het Engels. Met grote namen bij de managementboeken en dus niet alleen Chinese auteurs. Een collectie tijdschriften en kranten, ook in het mandarijn of Engels. Er wordt driftig gebruik van gemaakt, maar er hangt geen gezellige sfeer. Iedereen verzonken in zijn eigen gedoe, je niet bemoeien met een ander. Bakje koffie is er niet bij, hoewel er wel een kleine koffie en theehoek is. Het is niet de bedoeling dat je iets nuttigt buiten die ruimte. Er staan ook per verdieping een paar pc's, voor zover ik dat kan bekijken vooral om de catalogus te kunnen raadplegen. Foto's maken mag nergens, nog niet eens van het bord van de openingstijden, dat vond ik wel bijzonder.

In Auckland, een stad met meer dan 1,2 miljoen inwoners, liep ik even binnen bij de centrale bibliotheek.  Een niet eens zo groot gebouw voor een centrale, maar misschien hoeft dat niet als je ook ca. 50 filialen hebt?! Er hing een goede sfeer in het gebruik, rustig en ook druk bezocht. Veel mensen met hun laptop, koffie uit het leescafe mag niet mee de bieb in, (jammer), en ook mensen op de grond in de buurt van een stopcontact om te kunnen werken. Van retail hebben ze verder duidelijk nog nooit geoord, kasten, kasten, en nog eens kasten. Een paar kleine displays, met bijvoorbeeld de winnaars van de Man Booker prijs, ze zijn natuurlijk apetrots dat een Nieuw-Zeelandse schrijfster dit jaar weer heeft gewonnen. Ruime openingstijden, en heel veel activiteiten. Ook hier een makerslibrary, die ze makexplosion noemen, met een 3D printer. Dat is duidelijk een wereldwijde trend aan het worden ;-) in bibliotheken. En verder valt me op hoeveel personeel er rond loopt, en allemaal zeer behulpzaam.

Ik blijf het leuk vinden om tijdens een bezoek aan het buitenland af en toe een kleine kijk te nemen in andermans keuken ;-)




donderdag 17 oktober 2013

Toch best wel trots

Ik probeer sinds een jaar of drie met enige regelmaat te bloggen. Vaak over mijn ervaringen in ons mooie vak, overdenkingen, ideeën. Die blogs worden wisselend gelezen, soms maar een keer of tien, twintig, af en toe ook uitschieters van over de 300 of 400 keer. En dat laatste is natuurlijk echt leuk en vleiend voor het ego. En nu heb ik met het plaatsen van mijn vorige blog inmiddels het aantal van 50.000 lezers behaald. Daar ben ik toch best wel een beetje trots op ;-)

vrijdag 11 oktober 2013

Mentale voorkeur

Eerder dit jaar blogde ik over een workshop die ik volgde bij Satori en Knowmads. Daarinkrijg je aan de hand van een organisatiespel inzicht in hoe erg wij soms in hiërarchische systemen gevangen zitten, en wat het doet met mensen. Huib Kraaijeveld, de begeleider van die dag, vertelde mij toen al dat het een tweeluik was, en dat ik dus ook nog de body en mindworkshop zou moeten volgen om het volledige effect te krijgen. Goede koppelverkoop ;-) Dat is niet eerlijk om te zeggen, want Huib doet dit soort sessies met studenten van Knowmads, met bevriende relaties tegen een vriendenprijs, vooral om ons te laten proeven aan heel andere workshops, trainingen dan een gemiddeld trainingsbureau of consultantbureau je zou laten beleven.

Huib Kraaijeveld 
Vandaag dus de workshop body en mind. Het begon met een half uur Aikido, een Japanse vechtsport, die gebaseerd is op het principe om de energie van je aanvaller te gebruiken. Je zet zijn energie in om er een tegengestelde beweging van te maken door eerst mee te bewegen, de ander uit zijn evenwicht te halen en dan jouw beweging daarvoor in de plaats te brengen. Ik zeg het maar in mijn bewoordingen, ik weet zeker dat Huib daar heel andere, betere bewoordingen voor zou hebben. Door ook lijfelijk te oefenen merk je hoe zeer je soms niet 'in je lijf' zit, maar in je hoofd. En dat het goed is om je te realiseren dat je lijf wel mee moet doen als je niet opgebrand wilt raken.

Daarna gingen we aan de hand van een businesscase oefenen met onze mentale voorkeuren, volgens het mental preference mind board. Voor de workshop hadden we allemaal een vragenlijst moeten invullen zodat onze begeleider wist welke voorkeur we hadden. Er was een acteur aanwezig die zich perfect in de verschillende rollen wist in te leven. Even kort uitgelegd, je hebt vier stijlen: Logisch, Creatief, Praktisch, Emotioneel. Hoe je een probleem aanpakt is sterk afhankelijk van hoe je voorkeur is. Ook hoe je naar andere mensen kijkt is afhankelijk van je eigen voorkeur. Mijn voorkeur is een mix van logisch en creatief, hoewel ik ook wel een tikje emotioneel in mij heb. Praktisch is een rol die je mij liever niet moet geven, hoewel... als ik er over nadenk... dan kan ik dat ook wel, maar ik vind het niet echt leuk.

Wat ik bijzonder vind aan het volgen van zo'n workshop is dat Satori (Huib) dat altijd doet met studenten van KnowMads. Jonge mensen die enthousiast zijn, overal vandaan komen (uit heel Europa), en die heel graag willen leren. Met hun onbevangen blik maken ze dat ik ook weer fris kan kijken naar processen tussen mensen zonder in een oordeelstand te schieten. En ik zie ook gelijk weer hoe ik dan in onze eigen bibliotheek dit kan gebruiken. Want een flink aantal medewerkers van onze organisatie zit veel meer in de voorkeur voor emotioneel en praktisch. Dat betekent dat ik nu weer heb geleerd om in gesprekken, in presentatie voor medewerkers over toekomstperspectieven aan te sluiten bij wat voor hen belangrijk is. Hoe gaan we het doen en wat betekent het voor onze mensen, dat zijn die dingen die aansprekend zijn voor de praktisch en emotioneel ingestelde medewerkers. En natuurlijk ook daar waar nodig een vertaling maken voor de logische en creatieve mensen die we ook hebben. Dus analyses en er bij betrokken kunnen zijn. En daar ligt dan de link met de Aikido-oefeningen die Huib ons aan het begin liet doen, de metafoor. Beweeg met de mentale voorkeur van een ander als je die mee wilt nemen op je pad. En laat die doordat je dat doet ook een andere weg zien, samen op pad.

Voor een ieder die geïnteresseerd is in een workshop bij Satori raad ik aan eens op de website te kijken en teken vooral eens een keer in en laat je verrassen.

vrijdag 4 oktober 2013

Tweede in de verkiezing beste bibliotheek van Nederland, het juryrapport

Gisteren was het groot feest in Utrecht, in het Beatrixtheater. Daar werd in drie categorieën de prijs voor de beste bibliotheek van Nederland uitgereikt. Onze vestiging van Alkmaar Centrum deed mee in de de categorie voor inwoners vanaf 80.000 inwoners. We waren samen met Arnhem en Delft in de race om de titel. Van te voren had ik wel ingeschat dat het lastig zou worden om Arnhem te verslaan. Een mooi nieuw gebouw waarbij je alles vanaf de basis weer kunt gaan opbouwen. Alle nieuwe ideeën kun je meenemen omdat je met een blank vel papier kunt beginnen. Ik ken weinig bibliotheken die zo'n kans niet zouden weten te grijpen ;-) En Arnhem, als Plusbibliotheek heeft natuurlijk veel denkkracht in huis, dus ik had wel een idee dat zij zouden gaan winnen.
En Delft, ja, altijd een 'gevaarlijke tegenstander'. Als immer innovatief, uitdagend, prikkelend, met nieuwe dingen bezig. Maar wel geteisterd door bezuinigingen en daarmee moesten ze ook harde keuzes maken in de dienstverlening. Ik wist dat ze met name op de openingstijden veel hadden ingeleverd, en de jeugdcontributie.... Dus daar gaf ik ons nog wel een kans, al weet je nooit precies wat de doorslag geeft voor de jury. Uiteindelijk was voor ons het genomineerd zijn al een beloning en prijs op zich voor al het harde werk dat er is en wordt geleverd.

Aan het eind van de middag kregen we het nummer van Bibliotheekblad waarin de juryrapporten staan. Op de terugreis in de trein naar Alkmaar natuurlijk het juryrapport goed doorgenomen. Verbeterpunten die de jury noemt zijn onder andere kleden op de vloer die te besmettelijk zijn. Daar hebben we al afspraken over gemaakt met onze schoonmakers, en ik ga het meenemen naar het overleg over de formule. Zoals de jury terecht opmerkt zijn er al meer bibliotheken met deze kleden en dus mag je verwachten van een inrichter dat hij leert van fouten. De bordjes met de aanduidingen die er toen nog niet waren bij het bezoek van de jury zijn er nu bijna allemaal. De vraag om de omslagen van sprinters zodat je kunt zien wat er zou moeten staan zal ik doorspelen aan onze collectie-specialist. Volgens mij hadden we er voor gekozen dat niet te doen omdat de omloopsnelheid van de titels vrij hoog is, en je volgens mij (maar daar weet ik dan eerlijk gezegd te weinig van) sprinters ook niet kunt reserveren. De displays zien er volgens de jury wat shabby uit, maar dat vind ik niet (of ik zie niet wat de jury ziet ;-).

Verdere opmerkingen van de jury gingen over de harde banken in de jongerenhoek. Ik zie zelf ook dat daar bijna nooit jongeren zitten, dus dat vind ik ook wel een punt van aandacht. De indeling van de Grote Letterboeken en Daisyroms bij Literatuur en Cultuur vindt de jury niet zo logisch. Ik weet dat er gewoekerd moest worden met de beschikbare (kast)ruimte, en dat we daarom uiteindelijk deze delen van de collectie beneden hebben neergezet. Zeker voor ouderen kan het fijn zijn om niet naar de eerste verdieping te hoeven voor Grote Letterboeken, al begrijp ik de suggestie van de jury heel goed om ze bij Leven en Liefde te plaatsen. Verder deed de jury een stevige aanbeveling voor meer fietsenrekken, een wens die ons uit het hart gegrepen is. Er wordt al met de gemeente overlegd hoe we dit het beste kunnen gaan oplossen, want met de gemiddeld 4.000 meer bezoekers per maand sinds de heropening moeten we wel iets doen aan deze faciliteiten.

Als laatste verbeterpunten werden genoemd het beter vullen van de presentatiemeubels en wanden in de bibliotheek en het gebrek aan pro-activiteit van onze medewerkers. Beide punten van aandacht. Ik weet dat door de enorme extra toeloop van bezoekers de medewerkers niet altijd de tijd hebben om de presentaties op tijd bij te vullen, toch zal dat beter moeten. En de pro-activiteit zal zeker omhoog zijn gegaan sinds de opening want er is al weer een training aan gewijd waar de medewerkers tips en trucs hebben gekregen hoe ze dat het best kunnen doen. En het verschilt natuurlijk ook per medewerker.

Complimenten waren er ook, dat kan ook niet anders als je tweede wordt ;-) Complimenten voor de sfeer, voor de compleetheid van ons aanbod. Dat krijgen we ook veel te horen van onze bezoekers. Dat het zo gezellig is geworden en dat we zoveel te bieden hebben. Complimenten voor de gedrevenheid en vooruitstrevendheid van het management en de contacten richting politiek (dat was ter sprake gekomen in het gesprek dat we hadden met de jury). Dat is natuurlijk leuk om over je MT-lid en jezelf te lezen. We vinden de contacten met de politiek ook heel erg belangrijk, en stoppen daar ook behoorlijk veel tijd in. Complimenten voor het podium en voor onze digitale informatiepunt over duurzaamheid. Dat zijn echt twee onderdelen waar we heel erg op inzetten. Veel activiteiten op het podium, ook tijdens openingstijden. En de bibliotheek gebruiken als platform om belangrijke informatie, zoals over duurzaamheid, voor het voetlicht te brengen.

Complimenten voor de multimedia-afdeling en voor de royale studieplekken. We zeggen niet voor niets dat we zien dat het gebruik van media toeneemt, en dat de waarde daarvan bepaald wordt door hoe kritisch je daar in kunt zijn. Dat betekent dat daar naar ons idee echt een taak ligt voor de bibliotheek op het gebied van mediawijsheid. Waardering voor het activiteitenaanbod, divers en aantrekkelijk en voor onze website. We zijn bezig met een beweging te maken om juist ook de informele informatieoverdracht een belangrijker rol te geven in de bibliotheek. Voor ons ligt de toekomst van de bibliotheek meer en meer in het bieden van een platform aan mensen die hun kennis willen overdragen aan anderen. En waar kan dat beter dan in de bibliotheek met al zijn bezoekers. We kregen een groot compliment voor onze openingstijden, lekker veel en helder. Daar zijn we ook heel trots op, en we gaan zelfs kijken of het gaat lukken om ook op zondag open te gaan. Dat wordt nog even zoeken, passen en meten. Ik denk wel dat dat gaat lukken op termijn.

Al met al een rapport waarmee je thuis kunt komen!


woensdag 2 oktober 2013

Appels en peren vergelijken

Soms is het leuk om vergelijkingen te maken, ook al zijn ze van het type appels en peren ;-) Vandaag opende de wethouder sport Peter de Baat in Alkmaar de Kinderboekenweek. Hij deed dat met een potje tafeltennis. In de openingstoespraak stipte ik aan dat het thema van de Kinderboekenweek "klaar voor de start" en sporten heel goed past bij de bibliotheek. Een gezonde geest in een gezond lichaam. En de wethouder haalde aan dat hij vroeger als kind veel had gelezen, en hoe belangrijk lezen was. Mooi!

In het korte gesprek dat ik voor die tijd met hem had complimenteerde hij ons met de herinrichting en hij wenste ons veel succes met de prijsuitreiking morgen (beste bibliotheek van Nederland). En hij vond het zo leuk dat wij samenwerkten met andere partijen. Toen zei ik dat de bibliotheek graag haar grote bereik inzet ten behoeve van andere maatschappelijke doelen. Ik vertelde de wethouder dat de vestiging Alkmaar Centrum alleen al 300.000 bezoekers op jaarbasis trekt, en alle vestigingen in Alkmaar bijna een half miljoen. Ik vroeg hem toen of hij wist hoeveel AZ per jaar aan bezoekers trekt. .... Na een korte berekening kwam de wethouder op ongeveer 290.000 bezoekers bij thuiswedstrijden, als alles is uitverkocht.

Van De Mens Lopen en het Lezen van een Boek- Alan Benge
Nou dan doen wij het toch niet slecht met onze half miljoen in Alkmaar en als we ruimer kijken naar ons werkgebied (want AZ trekt veel bezoekers uit de regio) dan doen we het zeker niet slecht met bijna een miljoen bezoekers! En natuurlijk is het één met het ander niet te vergelijken, maar ik blijf het bijzonder vinden dat sommige politici makkelijker lijken te vinden (ook al kan dat nu niet meer zo eenvoudig door Europese regelgeving) om een voetbal- of sportclub te hulp te schieten dan om een instelling als de bibliotheek van voldoende financiering te voorzien. Dan ga ik liever voor de combinatie: ASICS! Anima Sana in Corpere Sano.
(Ani