Trendrede vertaald naar de bibliotheek

Getipt door Annemarie van Essen las ik vandaag de Trendrede. Een initiatief van een aantal trendwatchers uit Nederland die per jaar kijken wat zij denken dat er staat te gebeuren. Uit de rede heb ik een aantal zaken gefilterd, waarvan ik denk dat je daar als bibliotheek echt over na moet denken of je daar een rol in moet willen spelen. En als je dat zou willen, wat betekent dat dan?

Gelegenheidswij
Allereerste hebben ze het over de "gelegenheidswij". Er worden voorbeelden genoemd als collectieven van buurtbewoners die gezamenlijk energie gaan opwekken; Snappcar, waarbij je je auto uitleent aan je buurman die er geen heeft. Het delen van bezit en het delen van verantwoordelijkheden. Als ik dit doortrek naar de bibliotheek zou ik mij kunnen voorstellen dat je als bibliotheek, bijvoorbeeld zoals Delft dat geloof ik nu al doet, je catalogus open stelt voor het boekenbezit van mensen thuis. Dat je dat als bibliotheek faciliteert. Dat zou ik mij ook goed kunnen voorstellen ten aanzien van bijvoorbeeld cursussen. Nu zitten we heel erg in het aanboddenken, maar waarom niet een oproep doen dat als mensen een bepaalde lezing willen over een onderwerp, of schrijver willen zien spreken, dat je dat vervolgens namens hen doet. Je inzetten voor het collectief. En onze gebouwen, die zijn toegankelijk 24 uur per dag 7 dagen in de week voor een ieder die er gebruik van wil maken.

Zelforganisatie
Dat is een prachtige opdracht voor de bibliotheek. Wij zijn van oorsprong en in de genen een organisatie die zeer bekwaam is in beheren en beheersen. Als het ons zou lukken om een stap te maken in zelforganisatie dan maken we een enorme sprong. In Kennemerwaard zijn we voorzichtig dat pad op gegaan, door onze medewerkers te vragen wat zij bij kunnen dragen aan het behalen van onze doelstellingen. En dat geeft onze medewerkers al heel veel gevoel van betrokkenheid en gevoel van waardering, naast angst en weerstand ;-) Bij zelforganisatie denk ik ook aan het bieden van een platform voor burgers die kennis hebben en die dat willen overdragen kunnen dat via de bibliotheek doen. Bij zelforganisatie denk ik ook aan burgers betrekken bij onze dienstverlening, wat willen zij, wat zijn zij bereid bij te dragen.

Always on, time out 
Rust wordt een schaarste goed. Bibliotheken worden van oudsher al geassocieerd met rust en stilte. Naast dat je in bibliotheken naar mijn idee plekken moet hebben waar altijd iets te doen is, zou je er ook een stilte of meditatieruimte in kunnen maken. Waar mensen tot zichzelf kunnen komen, rust vinden om over iets na te denken, om niets te hoeven. Het zencentrum, de culturele vrijplaats waar je wijsheid kunt vergaren.

Whowhattoweartrends

De dynamische samenhang der dingen
Onze medewerkers zullen zoals al wel vaker is aangegeven in andere artikelen en blogs curatoren moeten worden. Informatie moeten duiden en contextualiseren. De bibliothecaris van de toekomst is een filosoof die geen antwoorden geeft maar vragen stelt. Die mensen in contact brengt met bredere informatie, op schrift, in beeld en in de hoofden van mensen.

En misschien is hiervoor wel een afbraak van de huidige bibliotheek nodig. Kunnen we die verandering helemaal niet waar maken vanuit ons huidige denkraam. Maar ik ben vol goede hoop en vertrouwen dat we stapsgewijs zo'n verandering kunnen door maken. Het begint bij het zetten van een eerste stap.