Compliment van een collega voor een collega

Ik schrijf in dit blog met regelmaat over onze medewerkers, over wat ze doen, en welk effect dat heeft. Vaak gaat het over werk op scholen, voor kwetsbare groepen, inburgeraars of laaggeletterden. Het 'gewone' bibliotheekwerk komt minder vaak voorbij. Dan zou je bijna denken dat daar niks bijzonders gebeurt, dat medewerkers daar op de automatische piloot hun werk doen. Niets is natuurlijk minder waar!  

Die collega's helpen elke dag via rechtstreekse raad en daad bezoekers van de bibliotheek aan een goed boek of een antwoord op een vraag naar informatie. Ze zorgen er voor dat er interessante displays liggen rondom een thema. En bedenk maar een leuk thema iedere keer, als je iets buiten de paden van de displaykalender wilt doen. Daarvoor heb je vakkennis nodig, weten wat er in de collectie zit, en gevoel voor wat er speelt onder je publiek. Gelukkig hebben we zulke medewerkers, die vaak hun werk ook 'heel normaal' vinden, daar heel bescheiden over zijn en er heel veel plezier aan beleven.

Dan is het mooi dat klanten er gebruik van maken, en erover in gesprek raken met een collega. En dan ben ik blij dat die collega, dank je wel Esther Valent,  tweet over de mooie display die Marja Scheltis had gemaakt: "Stond net een praatje te maken met een mevrouw bij de display met jonge Nederlandse schrijvers. Ik raadde haar Hagar Peeters aan. Hanna Bervoets lag er ook. Daar had ze alles al van gelezen, want ze was haar juf in groep 3 :-)." Heb ik weer een blog ;-)

(NB: wij hanteren de retaildisplaykalender (wat een woord overigens ;-) voor de onderwerpen op de displays, om het voor medewerkers makkelijk te maken te displayen. Daarnaast is er in iedere vestiging ruimte om één of twee displays anders in te richten, dat mag... hoeft niet)

De bibliotheek als vraagbaak

Op de site van Webbiebnl staat een artikel over de vraag of er ooit weer een digitale vraagbaak van bibliotheken komt voor het algemeen publiek. Huub van Dommelen van Webbiebbl stelt deze vraag naar aanleiding van de actie van Esther Valent. Huub heeft er niet veel fiducie in dat als het van de directeuren moet komen dat het dan ooit van de grond gaat komen. Hij ziet het liever onder gebracht bij het SIOB.
En hij vraagt zich af waarom dit in hemelsnaam dan niet van de grond zou kunnen komen.
De vraag stellen is eenvoudiger dan het antwoord geven, maar ik ga een poging doen.

Ten aanzien van @ladin was er ooit een inzet per provincie (ik vertel nu uit de oude doos, en met een waarschijnlijk gekleurd beeld). Je moest zoveel uur leveren als provincie, en de vragen werden dan verdeeld over de verschillende deelnemende bibliotheken. In de provincie waarin ik toen werkte was er altijd gesteggel over het beantwoorden van de vragen. Want ja, er waren genoeg bibliothecarissen die het wilden doen, die ook bijscholing kregen in hoe het moest en aan welke voorwaarden het antwoord moest voldoen. Maar collega's van verschillende bibliotheken vonden elkaars antwoorden niet goed genoeg, vonden dat sommige bibliotheken onvoldoende antwoorden gaven, dat de 'groten' altijd de moeilijkste vragen moesten beantwoorden. In dit geval was die grootste bibliotheek een WSF, dus ik had daarbij toch het gevoel dat 'adel verplicht', maar goed, men dacht er daar anders over. Al met al weet ik dat er in 'mijn' bibliotheek echt waarde aan werd gehecht, dat er vastgestelde uren waren waarop onze bibliothecarissen er mee bezig waren, en zag ik het ook echt als een toegevoegde waarde. Voor het publiek, en voor onze bibliothecarissen omdat ze daarmee hun zoekvaardigheden goed op peil hielden.

Uiteindelijk is @ladin volgens mij gestopt omdat er minder vragen kwamen en omdat er in sommige provincies geen gezamenlijke bemensing meer mogelijk bleek. Je zou kunnen stellen dat lokale bibliotheekdirecteuren niet bereid waren of in staat waren, om over hun lokale schutting heen te kijken naar welke (potentiele) marktpositie er onder 'vragend' publiek werd opgegeven. Tot zover de geschiedenis.

Dan nu: waarom moet iemand als Esther Valent dit op persoonlijke titel aanzwengelen. Ik zou zeggen: juist dit moet op persoonlijke titel. Belangrijke innovaties komen niet of zelden van directies. (Hoewel echt grote veranderingen vaak wel stevige acties vragen van directies, om een nieuwe koers uit te zetten.) Juist bibliothecarissen moeten op dit soort vlakken aan guerilla-innovatie doen. En dan moet je ook bereid zijn om er zelf energie in te stoppen, zoals Esther doet. Als je het eenmaal aan de praat hebt, dan kun je ook met resultaten naar je directie toe. Dan krijg je er wel uren voor. Als je het als idee bij de directie neerlegt, dan moet het in uren gevat, in een projectplan, in resultaten. NEE! Niet doen bij zulke initiatieven. (En nu zeg ik niet dat ik tegen projectplannen ben, maar gooi niet alles gelijk op directieniveau).

Che Guevara

Als ik kijk naar de initiatieven die de afgelopen jaren met enig succes zijn ingevoerd in bibliotheekland, zijn het altijd initiatieven die met een klein groepje beginnen. Een kleine groep bibliothecarissen of een groep directeuren, of een enkele alleenstaande bibliotheek. Denk bijvoorbeeld aan Biebsearch, Bibliotheek op School, het formulemanagement, 23dingen, 7 dingen, Makkelijk Lezen Plein. En zo kan ik nog wel even door gaan. Al deze ontwikkelingen (los van wat je er inhoudelijk van vindt) zijn klein begonnen, met een klein aantal enthousiaste mensen die met een idee aan de slag gingen. Soms gesteund door hun directies, soms ook niet. Dus trek zo'n initiatief met een paar enthousiaste bibliothecarissen vlot, en ga er dan de boer mee op. Ik ben er van overtuigd dat het dan ook bij bibliotheekdirecteuren zal aan slaan. Vast niet bij allemaal, want er zijn ca. 160 bibliotheekdirecteuren die ongeveer 160 verschillende meningen hebben ;-) De meesten gaan pas voor iets gezamenlijks lopen als er een lokaal belang aan zit. En dat laatste is heel erg lastig voor sommigen om te vatten als het om een digitale vraagbaak gaat waarbij je ook antwoorden gaat oplossen voor mensen die misschien wel geen lid zijn van de bibliotheek en niet in jouw werkgebied wonen! Dan moet er naar de mening van velen landelijk geld in, en geen lokaal geld. Jammer, want als we samen investeren komen we verder: als branche, als bibliotheken, als bibliothecarissen.

Vooralsnog zijn we in Kennemerwaard in gesprek hoe we het initiatief van Esther kunnen ondersteunen.  Ik hoop dat dit ook geldt voor de bibliotheken waar de andere ondersteuners van het idee werken. En zal ik mijn best doen om het bij de juiste personen op landelijk niveau onder de aandacht te brengen. Als Esther en haar collega's dan intussen zorgen met veel spirit dat dit initiatief ook breed draagvlak krijgt onder bibliothecarissen hebben we revolutie van onder af. GUERRILLA!