 |
| Voting Hand, wikimedia commons |
Geacht (nieuw) raadslid ,
Van harte gefeliciteerd met uw verkiezing in de raad van Heerhugowaard.
Of u nu terugkeert in de raad of als nieuw raadslid bent
gekozen, de komende vier jaar zullen in het teken staan van veranderingen. In
2015 werd de decentralisatie van de belangrijke
taken in het sociale domein naar de
gemeente overgeheveld. Deze transitie is nu volop in de praktijk, en stelt de
gemeente soms voor grote vraagstukken. U als gemeenteraadslid zult hierover beslissingen
moeten nemen. Of u nu met uw fractie deel neemt aan de
collegeonderhandelingen, of straks oppositie gaat voeren, graag willen we als
bibliotheek een tweetal punten onder uw aandacht brengen waarvan wij denken dat
ze voor de komende collegeperiode van belang zijn.
1.
Nederland telt 2,5 miljoen kwetsbare burgers.
Zij hebben een laag niveau van digitale vaardigheden, grote moeite met lezen,
schrijven en/of rekenen en hebben soms zelfs nog nooit internet gebruikt. Deze
groep kan hierdoor onvoldoende mee in de huidige informatiesamenleving waardoor
uitsluiting, eenzaamheid, multiproblematiek, schulden, gezondheidsklachten op
de loer liggen. Behalve dat dit gevolgen heeft voor het
individu, kost dit de samenleving ongeveer 1 miljard euro per jaar.
Onderzoek toont aan dat de omvang
van deze problematiek ondanks de extra aandacht hiervoor (nog) niet
afneemt.
De overheid heeft in toenemende
mate haar dienstverlening gedigitaliseerd en daardoor ook veel van haar fysieke
loketten gesloten in de veronderstelling dat burgers voldoende digi- en
informatievaardig zouden zijn om hier zelfstandig hun weg te kunnen vinden.
Deze tendens schrijdt voort en ook nieuwe overheidsdienstverlening is meestal digitaal.
Intussen blijkt dat er een grote groep burgers is (zie hierboven) die hier
grote moeite mee heeft en is er zelfs een groep (binnen die 2,5 miljoen) die
dit nooit zelfstandig zal kunnen. Vaak heeft deze groep geen vangnet in de
buurt om op terug te vallen. Er zijn zeker veel professionele en particuliere
initiatieven om burgers te ondersteunen, maar die zijn zeer versnipperd
waardoor zelfs het vinden van de juiste hulp al een opgave is. Door deze
versnippering is deze hulp minder krachtig dan zou kunnen. Een adequaat vangnet
ontbreekt. De overheid die zo inzet op digitalisering sluit hiermee een deel
van burgers uit.
Bibliotheek Kennemerwaard ontwikkelt
momenteel nieuw beleid voor de periode 2019-2022. Daarmee zetten we de
veranderingslijn van de afgelopen jaren door. Meer geld en uren naar
bestrijding van taalachterstanden, bevordering van basis- en digitale
vaardigheden en bestrijding van laaggeletterdheid. Gelukkig hebben we de
afgelopen jaren ook extra middelen van uw gemeente ontvangen om hier samen met
netwerkpartners aan te werken. We zien graag dat de beschikbare middelen ter
bestrijding van laaggeletterdheid op peil blijven en waar mogelijk worden
uitgebreid.
2.
Nu de eerste grote transitie in het sociaal
domein volop praktijk is, staat een nieuwe en nog grotere verandering op stapel
waar ook u mee te maken gaat krijgen: de Omgevingswet. De kern van die
verandering betreft nu niet de sociale, maar de fysieke omgeving. Daar gaat het
enerzijds om het vergroten van de samenhang tussen milieu, veiligheid en
ruimtelijke ordening en leefomgeving, en tegelijkertijd stimuleert het bewoners
en bedrijven om zelf met initiatieven te komen of het in een vroeg stadium meenemen van burgers
en organisaties bij planvorming. Met
name het laatste punt vraagt om burgers die toegerust zijn op deze belangrijke
taak die de overheid van hen vraagt.
De bibliotheek heeft zich de afgelopen jaren
meer en meer ontwikkeld als een organisatie waar burgers informatievaardig
worden gemaakt, leren om kritisch op informatie te zijn, en betrokken bij hun
omgeving te zijn. Dat doet de bibliotheek onder andere door programma’s rondom
burgerschap voor middelbare scholieren, informatie- en debatbijeenkomsten
rondom belangrijke maatschappelijke
thema’s en zoek- en informatievaardigheden voor kinderen en volwassenen.
Daarnaast biedt de bibliotheek
uitgebreide programma’s op het gebied van 21ste eeuwse vaardigheden.
Een gemeente heeft baat bij betrokken, geschoolde en kritische inwoners van
jong tot oud, en de bibliotheek kan daarin een nog belangrijker rol spelen dan
ze nu al doet. Voor uitbreiding van deze
activiteiten zijn extra middelen nodig.
In de afgelopen jaren heeft de bibliotheek zelf veel
geïnvesteerd in het ontwikkelen van programma’s die aansluiten bij de
veranderende behoeften in de samenleving. De doelstelling van de bibliotheek in
de wet ( WSOB 2015) luidt tenslotte niet voor niets: bijdragen aan de
persoonlijke ontwikkeling van het algemeen publiek en verbetering van
maatschappelijk kansen. Door in te zetten op Taal- en leesbevordering, Leven
Lang Leren, Participatie en Zelfredzaamheid en Bestrijding laaggeletterdheid
draagt de bibliotheek bij aan een betere samenleving en aan kennis en economie.
Tenslotte gaat het niet alleen om wat de bibliotheek ‘kost’, maar vooral ook
wat de bibliotheek u als gemeente kan opleveren aan (sociaal) rendement.
De combinatie van de ambitie van de bibliotheek om in te
spelen op de veranderende vraag van de maatschappij en overheden én stijgende
kosten levert jaarlijks een uitdaging op om binnen het beschikbare budget
tegemoet te komen aan de wensen van onze klanten en de samenleving én de eis
van de gemeente om met een positief financieel resultaat te komen. Dat is tot
nu toe gelukt, de rek is er inmiddels wel uit.
Mocht u verdere toelichting willen op bovenstaande punten
komen we dit graag bij u in de fractie toelichten. We wensen u een fijne
raadsperiode toe.
Met vriendelijke groet,
Erna Winters
