De goede dingen goed doen

Ik schreef al eerder over het succes van onze fondsenwerver. En vandaag steek ik nog maar eens de loftrompet over onze onvolprezen Miranda. Maar niet alleen over Miranda, ook over onze consulenten, accountmanagers en medewerkers van de vestigingen die mee uitvoering geven aan projecten. Over onze controller en financieel medewerker. En ook degenen die dat niet doen, maar werken aan het beeld dat we als organisatie neer zetten. Want samen maken we het beeld van onze organisatie waar.

We hebben nu inmiddels een jaar of vijf al een stijgende lijn in het aantal projecten dat we realiseren met geld van fondsen of extra subsidies. We investeren altijd zelf een gedeelte voor. Als we ergens een ontwikkeling zien in de samenleving breed, of specifiek in één van onze gemeenten gaan we op zoek naar netwerkpartners om iets op te zetten, we vragen onder de collega's wie zin en tijd heeft om mee te ontwikkelen. En we beginnen klein met een experiment.

Zodra iets groter is gaan we er 'de boer mee op'. Miranda schrijft samen met een accountmanager of een consulent een projectplan en kijkt of en waar er wellicht een extra subsidie of fonds is binnen  te halen. De controller doet nog een check op de begroting en dan gaat de aanvraag de deur uit.

Afgelopen jaar is er maar liefst voor € 1,2 miljoen aan projecten ingediend, waarvan € 460.000,- is gehonoreerd! Dat vind ik een hele prestatie en voor mij het bewijs dat als je de goede dingen goed doet, zich dat uitbetaald in extra financiële waardering. Voor mij is het ook het bewijs dat onze mensen heel goed in staat zijn om trends en ontwikkelingen op te pikken en die om te zetten, in samenspraak met netwerkpartners, in projecten met effect. En nog fijner is het dat twee van onze gemeenten een aantal projecten ook omgezet hebben in structurele subsidie omdat ze vinden dat het werk is dat de bibliotheek voort moet zetten. De goede dingen goed doen loont!

Nieuwjaarstoespraak 2018

Allereerst wil ik graag een applaus voor de personeelscommissie die dit weer heel goed heeft georganiseerd, Dank jullie wel!

En alweer is er een jaar voorbij! Dit jaar gaan we het tiende jaar van het bestaan van Kennemerwaard in. 1 januari 2009 gingen de bibliotheken van Alkmaar, Castricum en Heerhugowaard op in bibliotheek Kennemerwaard. 1 januari 2012 kwam daar bibliotheek Bergen nog bij. Wat is er veel gebeurd in die jaren. Ik ga niet teveel terugkijken naar die tien jaar, volgens mij moeten we volgend jaar daar een feestelijk tintje aangeven, als we echt de volle tien jaar bestaan.

Wat in ieder geval uit die afgelopen tien jaar blijkt is dat we geen moment stil staan. We zijn voortdurend in ontwikkeling, om mezelf maar eens te citeren; “Het wordt nooit meer rustig.”

Ook 2017 was een jaar waarin we weer veel hebben bereikt. Uitbreiding van het aantal consulenten op scholen, in de kinderopvang. Het openen van Taalhuizen in Bergen en Castricum waardoor we nu in iedere gemeente een Taalhuis hebben. Uitbreiding van Dag en Dauw naar Overdie en naar De Hoef. Biebstart in Heerhugowaard en in Castricum. Goede programma’s op het gebied van digitale vaardigheden voor beginners en gevorderden, voor jong en oud. En in de vestigingen voor heel Kennemerwaard groei in bezoekersaantallen in Castricum en Bergen, stabilisatie in Alkmaar en lichte terugval in Heerhugowaard. Het aantal leden, en dan met name de betalende leden neemt nog steeds af en dat blijft ons zorgen baren. De terugloop vlakt wel iets af, maar stabilisering van het aantal leden zou heel mooi zijn. Daarnaast is en blijft het van groot belang dat we aan onze gemeenten laten weten wat we allemaal doen, en hoeveel mensen we bereiken.

Naast wat we allemaal doen voor onze bezoekers hebben we ook intern niet stil gezeten. De werkdruk is bij sommige collega’s dan ook fors, en er wordt gevraagd om het maken van keuzes. Om die keuzes goed voor te bereiden heeft het managementteam in 2017 een groep medewerkers gevraagd om een advies uit te brengen aan de directie over hoe de ervaringen van de bovenlokale teams gebruikt kunnen worden om de organisatie beter in te richten. Dat traject loopt nog door in 2018. Op de personeelsbijeenkomst in februari hopen we al een voorlopige richting te kunnen presenteren.

Wat ik het afgelopen jaar zeer waardevol heb gevonden zijn de gesprekken in verschillende settings over onze missie, onze visie en onze waarden. De visiebijeenkomsten en de consultatierondes over de organisatieontwikkeling waren heel waardevol, wat daar uit is gekomen wordt meegenomen in de plannen voor het anders inrichten van onze organisatie. Ook de koffietafelgesprekken waren zeer inspirerend. En of jullie nu kwamen voor de zelfgebakken cake, of voor het gesprek… er was altijd sprake van een goede gedachtewisseling over waarden zoals vrijheid van meningsuiting, democratie en gelijke kansen. Ik vond het heel erg fijn om van jullie te horen hoe je daar in je dagelijks werk invulling aan geeft, tegen welke problemen je soms aan loopt. En tegelijkertijd kon ik voorbeelden geven over hoe ik als directeur op een ander speelveld diezelfde waarden verdedig, uitleg en toepas. Voor mij waren die gesprekken een herkenning dat we op alle niveaus in onze organisatie weten waar de bibliotheek voor staat. Iets om goed vast te houden.

Als klap op de vuurpijl werden we eind 2017 ook nog onderworpen aan een audit. En gelukkig kregen we te horen dat we opnieuw gecertificeerd zijn. Daar zijn we trots op, al hadden we natuurlijk niet anders verwacht ;-)! Met onze eigenzinnige aanpak hebben we de auditoren weten te overtuigen dat Kennemerwaard een goede bibliotheek is, en op onderdelen zelfs uitstekend presteert. Dat dit onder andere op het onderdeel dienstverlening en netwerk is maakt me heel gelukkig. Omdat dienstverlening alles is wat we voor ons publiek doen, én omdat we dat binnen een netwerk doen.

Met zo’n mooi rapport zou je bijna denken dat we achterover kunnen gaan leunen. Maar dat is natuurlijk niet zo…… daarvoor zijn we als organisatie te ambitieus. Ik weet zeker dat we in 2018 opnieuw mooie dingen gaan doen, dat er ook een aantal zaken faliekant de mist in zullen gaan, dat we met elkaar zullen lachen en huilen, dat we af en toe vreselijk zullen balen van onszelf, van onze collega’s en dat we ook heel erg blij en veel energie zullen krijgen van elkaar en van onze bezoekers en klanten.

In 2018 gaan we bezig met het schrijven van een nieuw meerjarenbeleidsplan. Daar hebben we jullie inbreng zeker bij nodig, dus daar gaan we in de loop van het jaar bij jullie op terug komen. Want het moet niet mijn plan worden, of van het managementteam, maar van ons allemaal, en van onze klanten, bezoekers en netwerkpartners samen.

2018 is het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen. Hanneke, Jan en ik hebben het afgelopen jaar bijna alle fracties in de vier gemeenten bezocht. En met hen zijn we weer het gesprek aangegaan over het belang van de bibliotheek, het werk dat we doen en de impact die dat heeft in zoveel levens. En soms landt die boodschap goed, en soms komen er vooral veel vragen of kritiek. Wij samen maken het beeld van de bibliotheek. Ik ken ons, wij het team van Kennemerwaard. We zijn allemaal samen het hart van de bibliotheek en we hebben hart voor de bieb. Dat is mooi! De meesten van jullie kennen mijn bevlogenheid voor onze organisatie, en ik ken jullie bevlogenheid. Laten we dat met elkaar vasthouden en uitdragen en laten we intussen niet vergeten te leven. Daar heb ik een mooi gedicht bij, één dat ook nog aansluit bij de wens van het maken van keuzes en het stil staan bij de onze successen  J

Een gedicht van Kees Hermis 

Vergeet je niet te leven

dacht ik laatst

de tijd hield stil

een adempauze even

en als je nu eens zonder haast

buiten de tijd om wil

slagbomen neergelaten

dolgedraaide wijzerplaten

onder je door of langs je heen

ze laat voor wat ze zijn en dan

meer lucht en ogen van

het goede aardse zien

een beetje ruimte worden en misschien

iets meer gericht alleen

Koppermaandagprent

Toen ik de vraag kreeg of ik de koppermaandagprent wilde presenteren hoefde ik niet lang na te denken. Ik voel me vereerd om een bijdrage te leveren aan de voortzetting van een oude traditie. Ik ben in het dagelijks leven directeur van bibliotheek Kennemerwaard. En één van de dingen die de bibliotheek probeert te doen is mensen helpen zaken te duiden, om betekenissen te achterhalen. Daarom leek het me mooi om een duiding te geven aan de prent en over de naam van de maakster. Een haan… Een Barnevelder haan, een dubbeldoelkip… voor vlees en voor eieren. Nou legt die haan geen eieren, maar zonder haan geen eieren ;-) En de maakster… Sarai de Haan. Dat ze voor de haan koos als beeltenis van haar koppermaandagproef is vast geen toeval… maar daarover straks meer.

De haan, ik heb het opgezocht, heeft talrijke mythologische betekenissen. Hij is al eeuwen in gebruik als offersymbool. Een bouw-, rivier- of zoenoffer. Of om mooi weer of vruchtbaarheid af te smeken. In de Noorse mythologie komen hanen veelvuldig voor. Zo bewaakte de haan ‘Goudkam’ de regenboogbrug Bifrost die naar de Asgaard, de woonplaats van de goden leidde. De gouden haan Vithafmir waakte op de top van de wereldboom Yggdrasil tegen allerlei nakend onheil. En de rode haan Fralar bracht de gevallen krijgers van het Walhalla terug tot leven voor de ultieme strijd: de Ragnarok.

Voor de Britse Kelten was de haan een heilig dier en we kennen allemaal het symbool van Gallië…. De kraaiende haan. In verschillende mythologieën, zoals die van de oude Grieken en in het Hindoeïsme staat de haan voor de opkomst van de zon. En in de Afrikaanse mythologie, meegenomen naar het Caraïbisch gebied wordt hanenbloed gebruikt als een krachtig element voor offers in de Voodoo.

En dan zijn we terug bij offeren.

Dan naar de naam van de maakster: Sarai…. Of Saraï…. Of Sara…. De vrouw van Abraham…. En was daar niet iets mee? Moesten Abraham en Sara niet hun enige zoon Izaäk die ze pas op zeer late leeftijd hadden gekregen, hun hoop op voortzetting van hun geslacht… moesten zij die niet offeren omdat de Heer hun geloof op de proef wilde stellen? Volgens de geschiedenis was het gebruikelijk in de regio waar het Joodse volk woonde om kinderen te offeren. Met dit verhaal in de bijbel (en overigens ook in de Koran, maar dan is het Ismael die dreigt geofferd te worden als eerste zoon) wordt de boodschap afgegeven dat mensenoffers vanaf dan niet meer toegestaan worden. Dat dieren die plaats in moeten nemen… in het geval van Izaak en Ismael door een ram, maar dus in andere offeringen door een haan.

En hoe gaan wij dan tegenwoordig om met onze hanen en kippen? We offeren ze op ons altaar van consumentisme. Eéndaags haantjes, maar liefst 45 miljoen per jaar worden vernietigd omdat ze als nutteloos worden beschouwd. Als je naar de prachtige haan van Sarai kijkt word ik toch heel erg verdrietig van het idee van de vernietiging van al die kleine kuikentjes. Waarom laten we ze niet uitgroeien tot de prachtige dieren zoals Sarai die verbeeldt? Sarai vertelde me laatst dat ze bezig is met haar vriend om een biologische boerderij te starten. En daar komen onder andere Barnevelder dubbeldoelkippen op het erf te lopen. Met vast zo’n prachtige haan erbij. Voor mij staat dat beeld van deze kraaiende haan voor een nieuwe manier van kijken naar dieren. Ik ben geen vegetariër, ik lust graag een stukje vis of vlees op zijn tijd. Dat het dier daarvoor een goed leven moet hebben geleid vind ik wel heel belangrijk. En dan word ik blij van mensen die stappen maken om zoiets mogelijk te maken. Zoals Sarai doet. Deze prent brengt het voor mij samen: het is in twee opzichten een verbeelding: het is een droom van een haan, en het is de droom van een De Haan!