We doen het anders

Wanneer ga je dingen anders doen? Wanneer durf je af te wijken van het gebaande pad? De managementliteratuur vertelt ons dat het goed is om te plannen, om begrotingen te maken, jaarplannen te maken. En dat is natuurlijk een waarheid als een koe. Dat is ook goed. Het helpt je te ordenen en realistische werkplannen voor jezelf en de organisatie op te stellen. We deden het jaren zo bij bibliotheek Kennemerwaard. Er was een jaarwerkplan van het managementteam, waarin we een vertaling maakten van de dingen die we op strategisch niveau wilden bereiken. Uitgewerkt in acties, verdeeld over de kwartalen, en wie er voor verantwoordelijk was. En dat deelden we met onze medewerkers. Ook zij maakten op hun beurt een werkplan, waarbij ze voor zichzelf doelen vaststelden, het benodigde aantal uren moesten aangeven, en ook wie of wat ze nodig hadden uit de organisatie om dit mogelijk te maken. Echt goed werken deden die plannen niet, de meesten voelden het als een verplichte exercitie.

Vorig jaar hebben we dit al een beetje losgelaten. Want we kregen er last van, zoals al gezegd. De speeddate bijeenkomsten die we organiseerden zodat iedereen zijn of haar plannen kon afstemmen leverden meer een verplicht nummer op dan dat we merkten dat medewerkers hun plannen in gezamenlijkheid gingen afstemmen. Het was meer het delen van de ideeën, en het elkaar op de hoogte stellen van wat je van plan was in kleiner verband. het leverde meestal niet heel veel energie op bij de betrokkenen. 

Vorig jaar deden we het al anders, we maakten we er een presentatie van. Elke medewerker waaraan we in het verleden vroegen een werkplan te maken, moest dit nog wel doen, maar er vooral een voordracht van maken. En er bij aangeven hoe dit plan bijdroeg aan de grotere doelen van bibliotheek Kennemerwaard. Een stap in de goede richting. Want er werd al veel met elkaar gesproken en gereflecteerd op elkaars plannen. Als jij dit gaat doen, kan ik jou daarmee helpen.... etc. Mooi. En toch.... wat we merken is dat in ons werken, in de manier waarop we werken, de kansen zich niet op papier laten vangen in werkplannen. Veel van onze medewerkers kunnen bij wijze van spreken halverwege het jaar hun werkplan opnieuw schrijven, want ingehaald door de praktijk. Er zijn kansen die uiteindelijk op niets uitgelopen zijn, en andere mogelijkheden doemen ineens op aan de horizon en blijken ineens uitvoerbaar.

Dus dit jaar hebben we het nog anders gedaan. Want waarom veel tijd besteden aan iets wat je niet echt verder helpt. Dit jaar hebben we gekozen voor een inspiratiesessie met twee externe deskundigen erbij. Erik Boekesteijn en Mari Nelissen. Op een inspirerende plek, midden in de bossen en de duinen, bj Dopersduin in Schoorl. Zij gaven allebei eerst een presentatie over wat zij als ontwikkelingen zien in ons vak. Erik liet beelden zien van bibliotheken in binnen- en buitenland, vertelde in grote lijnen over wat hij er inspirerend aan vond. Eén van de beste quotes uit zijn presentatie was wat mij betreft dat de bibliotheek revolutie is. Een mooie aanmoediging voor onze mensen om verder te denken dan de gebaande paden. Niet dat ze daar bij ons nou heel veel last van hebben ;-). De foto's en begeleidende woorden van Erik zetten ons al stevig in de 'nadenk- en wat gaan we ermee doen' stand.

Mari vertelde over de ervaringen en de zoektocht naar de kern van de bibliotheek in de Noord-Oost Brabantse bibliotheek (NOBB). Wat hem betreft moet de bibliotheek nieuwsgierigheid prikkelen en polarisatie tegen gaan. Bibliotheken gaan over emancipatie. Daarbij vindt hij vertrouwen in elkaar heel belangrijk, je moet binnen (en buiten) de bibliotheek elkaar helpen te ontwikkelen door het geven van kritische feedback. Bij NOBB is de inhoud belangrijk, lezen is belangrijk. Een mooie eye-opener in het verhaal van Mari vond ik dat je niet moet uitgaan van de verandering ("Niets blijft bij het oude") maar uit moet gaan van wat hetzelfde blijft. En dat is de menselijke geest. Een mens wordt gelukkig van kennis verwerven, om iets te doorgronden. Mensen worden blij van inspiratie. En professionals worden blij van erkenning. 

Dat het zo werkt bleek uit wat er vervolgens gebeurde in de drie werkgroepjes (ja toch weer ;-) waarbij ook Mari en Erik hun bijdrage leverden. We hadden onze medewerkers gevraagd om bij de verhalen van Erik en Mari op te schrijven welke woorden hen inspireren. Waarmee willen ze aan de slag, waarvan worden ze gelukkig als ze dat zouden kunnen realiseren. Waar willen ze het verschil maken. 

In de groepjes moest iedereen een korte pitch houden voor elkaar met wat hun had geraakt. En vervolgens met elkaar iets uitkiezen waarvoor we gezamenlijk willen gaan, en wat ook uitgewerkt gaat worden volgend jaar. Daar kwamen mooie projecten uit die vervolgens aan de gehele groep werden gepresenteerd. Vier mooie projecten waar we volgend jaar in ieder geval mee aan de slag gaan. De eerste is om op zoek te gaan naar mooie, hoopvolle verhalen als tegenstelling op de soms zwarte dreiging in de maatschappij. Verhalen gebruiken als bindend middel in de samenleving maar ook binnen onze eigen organisatie. Daarnaast willen we meer vragen stellen, kritische vragen waarmee we mensen aan het denken zetten, we willen meer programmeren met lokale samenwerkingspartners en zo ook de bibliotheek nog beter verankeren. Daarbij schiet dat onze marketing-medewerker graag te hulp door met behulp van de gegevens uit Mosaic te gebruiken om de programmering en de collectie in de vestigingen nog beter aan te scherpen. En als laatste gaat er gewerkt worden aan een kwaliteitsimpuls voor het jeugdbibliotheekwerk in de vestigingen. Een mooie oogst van de inspiratiedag.